Chunde MOX

Гадаадад байгаа иргэд дараах хууль эрх зүйн зохицуулалтаар эх орны хишгийг тухайн оронд байгаа монголын элчин сайд яам болон консулаар дамжуулан авах боломжтой болсон байна.


Монгол Улсын иргэн та иргэн бүрт олгож буй энэхүү “Эх орны хишиг мөнгө”-ийг хүртэхийн тулд Иргэний шинэчилсэн бүртгэлд заавал хамрагдах шаардлагатай. Хэрэв та өөрийн биеэр эх орондоо очиж бүртгэлд хамрагдах боломжгүй тохиолдолд доор байрласан “Иргэдийн судалгааны хуудас” хүснэгт (УБЕГ-аас ирүүлсэн)-ийг бөглөж ирүүлнэ үү.

ЭХ ОРНЫ ХИШГИЙН ТУХАЙ

“Иргэнд хишиг, хувь хүртээхтэй холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” тогтоолын төслийг Засгийн газрын 2010 оны 1 дүгээр сарын 6-ны өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж батласан болно.

Уг тогтоолоор “Хүний хөгжил сангаас хөрөнгө зарцуулах журам”, “Монгол Улсын иргэн хишиг, хувь хүртэх журам” болон “Хүний хөгжил сан” дэвтрийн загварыг тус тус баталж, иргэний бүртгэлийн зөрчилгүй иргэдэд Хүний хөгжил сангаас хишиг, хувь хүртээх ажлыг 2010 оны 2 дугаар сарын 1-нээс эхлэн үе шаттайгаар зохион байгуулахыг Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн сайд Т.Гандид, иргэнд 2010 онд олгох хишиг, хувийг 2 хувааж, эхний ээлжинд 70 000 /далан мянга/ төгрөгийг 2010 оны 2 дугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлэн олгоход шаардагдах хөрөнгийг тухай бүрд нь санхүүжүүлэх арга хэмжээ авч ажиллахыг Сангийн сайд С.Баярцогтод, иргэнд хишиг, хувь хүртээхтэй холбогдуулан иргэний шинэчилсэн бүртгэлийг 2010 онд явуулахыг Тэргүүн шадар сайд Н.Алтанхуягт, шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдсан иргэдийн мэдээлэлд орсон өөрчлөлтийг сар бүр Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газарт хүргүүлж ажиллахыг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын дарга Л.Мөнхбаатарт, иргэний шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдсан иргэнд хишиг, хувь хүртээх дэвтэр олгох, хишиг, хувийг 2010 онд багтаан хүртээж дуусгахыг НХХ-ийн сайд Т.Гандид тус тус даалгасан байна.

• Гадаадад амьдарч байгаа Монгол Улсын иргэний хувьд Монгол Улсаас гадаадад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн болон Консулын газрын ТОДОРХОЙЛОЛТ, ИТГЭМЖЛЭЛ-ийг авснаар хишиг мөнгийг авах боломжтой гэж заасан.

“Монгол Улсын иргэн хишиг, хувь хүртэх журам”-ын 3.7-д “Гадаадад амьдарч буй Монгол Улсын иргэнд хүртээх хишиг, хувийг тухайн иргэний гаргасан хүсэлт, итгэмжлэл, Монгол Улсаас гадаад улсад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын тодорхойлолтыг үндэслэн итгэмжлэгдсэн этгээдэд нь олгоно. Хэрэв тухайн иргэн итгэмжлэл гаргаагүй бол түүнд хүртээх хишиг, хувь дараагийн жилд хадгалагдан үлдэнэ” гэж заажээ.

“Консулын үйлчилгээний хураамжийн жишиг хэмжээ тогтоох тухай” Гадаад харилцааны сайд, Санхүү эдийн засгийн сайдын хамтарсан 46/398 тоот тушаалын дагуу 2010 оны 7сарын 15-ны өдрөөс эхлэн ЭСЯ-наас иргэддээ "Эх орны хишиг" мөнгө авах үйлчилгээний төлбөрт зохих төлбөрийг (Money Order) авах болно.

Эх орны хишиг мөнгө авахад бүрдүүлэх материалууд:

Бөглөсөн иргэдийн судалгааны хуудас

Бөглөсөн Тодорхойлолтын маягт

Бөглөсөн Итгэмжлэлийн маягт

Үйлчилгээний төлбөрийг Postal Money Order (payable to the Embassy of Mongolia)

Дээрх материалуудыг бүрдүүлж ЭСЯ-нд өөрийн биеэр авчрах буюу биеэр ирэх боломжгүй тохиолдолд баталгаат шуудангаар илгээх.
Дэлгэрэнгүй унших...

Дэлхийн өнцөг булан бүрт сурч, ажиллаж, амьдарч суугаа Монголчууд аа!

Та бүхэнд энэ өдрийн мэндийг хүргэе!

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ивээл дор "Эх орныхоо хөгжилд - Бидний оролцоо" сэдэвт Хилийн чанадад суугаа Монголчуудын анхдугаар чуулга уулзалт 2010 оны 7 дугаар сарын 19-ний Даваа гарагт Улаанбаатар хотноо Төрийн ордоны Их танхимд зохион байгуулагдах гэж байна.


Чуулга уулзалтын зорилго: Гадаадад амьдарч буй Монголчуудынхаа улс орныхоо хөгжил дэвшилд хувь нэмрээ оруулахаар гаргаж буй хүсэл тэмүүлэл, санал санаачлагыг дэмжиж, удирдан чиглүүлж, хамтран ажиллах тэдний оюуны хөрөнгө оруулалтыг эх орондоо үр бүтээлтэйгээр хэрэгжүүлэх, мэдлэг дамжуулахад чиглэсэн цогц тогтолцооны нэг хэлбэр болон хэлбэршүүлэхэд оршино.

Чуулга уулзалтыг Монгол Улсын Ерөнхий сайдын дэргэдэх Хилийн чанадад амьдарч буй Монгол Улсын иргэдтэй хамтран ажиллах зөвлөл, "Цахим Өртөө Холбоо" ТББ-тай хамтран зохион байгуулж байна. Эх орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулахыг хүсч буй та бүхэн энэхүү чуулга уулзалтанд оролцоно уу.

Гадаадад суугаа Монголчууд, хувь хүн, мэргэжилтэн, оюутнуудад: Эх орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулахыг хүсч буй та бүхэн 2010 оны 7 сарын 19 -ны өдөр Улаанбаатар хотод, ажил, амралтын хүрээнд ирсэн байх төлөвлөгөөтэй байгаа бол энэхүү Чуулга уулзалтанд биеэр оролцохыг урьж байна. Биеэр оролцох боломжгүй ч хэлцэгдэх сэдэвт гадаадад суугаа монголчууд, тэдний нөөц бололцоо, тулгамдсан асуудал, асуудлыг шийдэх санал байвал бидэнтэй холбогдож санаа оноогоо нээлттэй хуваалцаж, Чуулганы ажлыг үр өгөөжтэй болгоход тусалж, хамтран
ажиллах урьж байна.

Гадаадад суугаа Монголчуудын Холбоо, Байгууллага, Клуб: Нэгдсэн хуралдааны нэг гол хэлэлцэх сэдэв нь гадаадад үйл ажиллагаа явуулж буй Холбоод, Байгууллагуудын хийж бүтээж буй ажил үйлсийг нэгтгэн танилцуулах, мөн тэдний өмнө тулгарч буй асуудлыг төр засгийн хамтын ажиллагаа дэмжлэг туслалцаатайгаар шийдэх боломжийн талаар хэлэлцэн ярилцах явдал юм. Нэгдсэн хуралдаанд гадаад дахь холбоодын нэгдсэн илтгэл тавих үүргийг Цахим Өртөө Холбоо авсан бөгөөд уг илтгэлийг боловсруулахад та бүхнийг хамтран ажиллахыг
(ХАВСРАЛТТАЙ танилцана уу) хүсэмжлэн энэхүү захидлыг хүргэж байна.

Монголд буй Гадаадад төгсөгчдийн Холбоо, Байгууллага, Клуб: Та бүхнийг энэхүү Чуулга уулзалтад өргөнөөр оролцохыг урихын хамт бидэнд өөрийн байгууллагаас салбар хуралдаанд оролцох нийт 5 хүртэлх хүний нэрийг бүртгүүлж, өөрсдийн байгууллага, одоо явуулж буй үйл ажиллагаатай холбоотой мэдээллийг хуваалцаж хамтран ажиллахыг хичээнгүйлэн хүсье. (ХАВСРАЛТТАЙ танилцана уу)

Чуулга уулзалтанд оролцох бол бүртгэлийн маягтыг http://sites. google.com/ site/ulaanbaatar forum/b-rtgel бөглөнө үү. Оролцох хүний тоо хязгаартай тул First-come, First-served зарчмаар Танд мандат олгосон эсэх талаар бид эргэж мэдэгдэнэ.

Чуулга уулзалттай холбоотой мэдээллийг:
Ulaanbaatar Forum: http://forum. cooperation. gov.mn
Цахим өртөө: http://www.tsahimur tuu.mn
болон summerforum. ulaanbaatar@ gmail.com хаягаар хандан авч болох ба салбар хуралдаануудад оролцох сонирхолтой хүмүүс хуралдааны модераторуудтай холбогдож болно.

Та бүхний энэхүү чуулганд идэвхитэй оролцоно байх гэдэгт найдаж байна. Баярлалаа.

ЖИЧ: Энэхүү мэдээллийг Гадаадад суугаа Монголчуудын улс, муж, хот, холбоод, клубын листээр тарааж, Чуулгантай холбогдолтой мэдээллийг тус тусын вэбсайтад тавьж тус болно уу. Баярлалаа.

Tsahim Urtuu Holboo NGO
IT Park 427, Baga toiruu-49

Ulaanbaatar, Mongolia
Tel/Fax: (976)11 312920
www.tsahimurtuu. mn

Удирдамж

МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙДЫН ИВЭЭЛ ДОР ЗОХИОН БАЙГУУЛАГДАЖ БУЙ “ЭХ ОРНЫХОО ХӨГЖИЛД - БИДНИЙ ОРОЛЦОО” ХИЛИЙН ЧАНАДАД СУУГАА МОНГОЛЧУУДЫН АНХДУГААР ЧУУЛГА УУЛЗАЛТЫН УДИРДАМЖ

Хэзээ:
2010 оны 7-р сарын 19-ний өдөр

Хаана:
Төрийн ордон, Их танхим

Оролцогчдын тоо:
300 (150+150)

Зохион байгуулагч:
Хилийн чанадад амьдарч
буй Монгол улсын иргэд, хуулийн этгээдтэй хамтран ажиллах зөвлөл

Чуулганы ерөнхий удирдагч:
Ч.Хүрэлбаатар, Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга, Хилийн чанадад амьдарч буй Монгол Улсын иргэд, хуулийн этгээдтэй хамтран ажиллах зөвлөлийн дарга

Салбар хуралдааны удирдагч:
Хилийн чанадад амьдарч буй Монгол улсын иргэд, хуулийн этгээдтэй хамтран ажиллах зөвлөлийн гишүүд зохицуулан чиглүүлнэ.

Хамтран зохион байгуулагч:
“Цахим Өртөө Холбоо” ТББ

Зорилго:
Хилийн чанадад суугаа монголчуудын улс орныхоо хөгжил дэвшилд оюуны
хөрөнгө оруулалт хийж хувь нэмрээ оруулахаар гаргаж буй бүтээлч санал
санаачлагыг дэмжих, сайн туршлагыг түгээн дэлгэрүүлэх, мэдлэг
дамжуулахад чиглүүлэх, гадаадад суугаа иргэд ба төр засгийн хоорондох
хамтын ажиллагааг сайжруулах

Зорилт:
Хилийн чанадад өөрсдийн санаачилгаар зохион байгуулж буй
“Монгол Улсын хөгжилд” сэдэвт олон чуулга уулзалтуудын үр дүнг нэгтгэн
танилцах, тэдний төлөөллийн санал бодлыг сонсох, шилдэг илтгэлүүдийг
тавиулах, салбар хуралдаан зохион байгуулж, салбарын яамдын удирдлага,
мэргэжилтнүүд болон зочин эрдэмтэн судлаачид, оюутнуудыг уулзуулж,
хэлэлцүүлэг зохион байгуулах;Чуулга уулзалт, салбар хуралдаанаас гарах саналуудыг нэгтгэн төрийн
байгууллагууд, дипломат төлөөлөгчдийн газар, төрийн бус байгууллагад
зориулсан зөвлөмж боловсруулан хүргүүлэх, ажил хэрэг болгох;Чуулга уулзалтыг жил бүр өргөжүүлэн гадаадад сурч, мэргэшиж байгаа
болон мэргэшиж ирсэн монголчуудын оюуны хөрөнгө оруулалтыг эх орондоо
үр бүтээлтэйгээр оруулахад чиглэсэн цогц тогтолцооны нэгэн хэсэг болгон
хэлбэршүүлэх;

Хүрэх үр дүн:
Чуулганд оролцогчдын саналыг тусгаж салбар хуралдааны тодорхой
чиглэлүүдээр салбар салбарт санал, зөвлөмж боловсруулах, хүргүүлэх;Гадаадад сурч, мэргэшиж, боловсорсон иргэдийнхээ туршлага, санал
санаачлагыг бодлогод тусгах;Төр, төрийн бус байгууллага,
гадаадад үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа монголчуудын холбоодтой холбоо
бий болж, үйл ажиллагаагаа уялдуулж ажиллах боломж бүрдэнэ.Чуулга уулзалтаар төр засгийн зүгээс хэрэгжүүлж буй гадаадад байгаа
иргэдээ дэмжих зорилготой бодлого, арга хэмжээ, үйл ажиллагааг таниулах;Улс орны хөгжилд хувь нэмэр болохуйц төсөл, хөтөлбөр, санал,
санаачлагыг тодруулах, цаг алдалгүй нэвтрүүлэх, бодит ажил болгох боломж
бүрдэнэ.

Чуулганы үйл ажиллагаа:

Зөвлөлийн даргын баталсан чуулга уулзалтын хөтөлбөрийн дагуу хилийн чанадад суугаа иргэдийн талаар төр засгаас авч хэрэгжүүлж буй бодлого үйл ажиллагааг
танилцуулах, гадаадад мэргэшигч залуус улс орныхоо хөгжилд оруулж чадах
өөрсдийн бололцоо, хувь нэмрийн талаар гэсэн үндсэн 2 хэсэгт хувааж
илтгэлүүдийг сонсох, хэлэлцүүлэг зохион байгуулах, санал асуулга явуулах, зөвлөмж боловсруулах.

09:00-13:00 цаг –
Хуралдааныг Зөвлөлийн дарга Ч.Хүрэлбаатар удирдана

Үдээс өмнөх хуралдаанаар хэлэлцэх сэдэв: Төр засгийн бодлого, чиглэл,
хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, Дипломат төлөөлөгчийн
газруудын үйл ажиллагааны хэрэгжилт, Улс орны тэргүүлэх
чиглэлийг хөгжүүлэх хэрэгцээ, шаардлага Гадаадад амьдарч
буй иргэдийн талаарх судалгаа, туршлага, хэл соёл, ёс заншил, өв
уламжлалаа хадгалах

14:00-18:00 цаг/ Үдээс хойших хуралдааны чиглүүлэгчид, хэлэлцэх сэдэв
Хэлэлцэх илтгэлүүдийг чиглүүлэхдээ:

Илтгэлүүд нь Монгол орны тухайн салбарт
тулгараад буй гол асуудлуудаас хөндөж, түүнийг даван туулахад
тохиромжтой гэж үзсэн гадаад орны арга зүйн болоод технологийн ололт
амжилтаас санал болгох; Илтгэлүүд нь асуудлын шийдлийг
хайхдаа ирээдүйд хийж бүтээх арга замд төвлөрсөн, төр болоод гадаадад
мэргэшигчдийн хамтын ажиллагааны хэлхээ холбоог үүсгэхэд анхаарах;Салбарын доторх илтгэлүүд хоорондоо агуулгын болон хэлэлцүүлгийн хувьд
аль болох уялдаа холбоотой байхад анхаарна.

Салбар хуралдаан:

1) Өрсөлдөх чадвар - Мэдээлэл
технологи, боловсролын салбарын хөгжил

Чиглүүлэгчид:
Ч.Куланда, БСШУ-ны дэд сайд,
Ц.Буянцогтоо, "Цахим Өртөө Холбоо" ТББ-ын Удирдах Зөвлөлийн гишүүн

2) Эрүүл мэнд ба анагаах ухаан –Эрүүл
амьдрах дадал зуршлыг бий болгох

Чиглүүлэгчид:
Н.Хүрэлбаатар, ЭМЯ-ны ТНБД
Др. Ц.Базаррагчаа, "Цахим Өртөө Холбоо" ТББ-ын гишүүн

3) Хүн байгаль –Экологийн
асуудал, олон улсын “сайн” туршлага

Чиглүүлэгчид:
Х.Нямхүү, НХХ-ийн дэд сайд
Др. П.Энхтуяа, "Цахим Өртөө Холбоо" ТББ-ын гишүүн

4) Эдийн засаг – Оюуны хөрөнгө оруулалтыг эдийн засагжуулах

Чиглүүлэгчид:
Т.Очирхүү, Сангийн дэд сайд
Н.Энхжаргал, "Цахим Өртөө Холбоо" ТББ-ын Удирдах Зөвлөлийн гишүүн

Чуулганы зөвлөмж:

Чуулганы нэгдсэн хуралдаан болон салбар хуралдаанаас гаргах зөвлөмжийг эцэслэн
боловсруулах ажлын хэсэг:

Зөвлөлийн гишүүд:
Г.Баясгалан
Д.Мөрөн
Д.Солонго- ХЗДХЯ-ны ТНБД- ГИХАЭГ-ын дарга, ХЭҮК-ийн дарга

Бусад:
Ч.Энх-Эрдэнэ
Д.Тэгшбаяр
Д.Сайнбаяр- Зөвлөлийн ажлын албаны дарга, Зөвлөлийн ажлын албаны шинжээч, “Цахим Өртөө Холбоо” ТББ, УЗ-ийн дарга
Дэлгэрэнгүй унших...

Хов жив Үнэнтэй тэнцэх үү эсвэл тэрсэлдэх үү?

Оршилд: Үнэн хийгээд үл буруудах шалтгаант үгс нь хүртэж буй савны хэмжээ, тунгааж чадах, эс тунгааж чадах сэтгэхүйн цараас шалтгаалан үнэн үг худал болж ховд хутгалдах, басхүү анхныхаа зорилгоос хол зөрүү холбирох нь бий. Иймээс үнэн, чин шудрага үгийг ч бай хэлэхдээ хүртэж байгаа саваа /энэ хүн бөлгөө/ сайтар шинжих нь зүйтэй.

Бурхан багшийн сургаальд нэгэнтээ “Чигч шудрагуй үгийг хүссэн хүнд нь, хүссэн цагт нь айлдамой” гэсэн байдаг.

Буддын сургааль: Бусадтай тоож харьцахгүй гэдэг хүнтэй амьдрал өөрөө тоож уясдаггүйг сана.

Василий Ключевский: Өөрсдтэй нь хүн шиг харьцаад эхлүүт л мал болчихдог хүмүүс бий.

Плавт: Хэн ч гэсэн ойлгох зүйлээ чагнадаг.

Хун Цзычен: Ам бол оюун ухааны үүд. Түүнийг нээлттэй орхивол ухаан гадагшаа асгарчихна. Төсөөлөл бол оюун ухааны хөл. Түүнийг хазаарлаж байхгүй бол ухааныг чинь зөв замаас гаргачихна.

Александр Поун: Үг гэдэг навч мэт. Дэндүү их навчтай модонд үр жимс тун бага.

Чарьлз Бакстон: Дуугүй байх нь заримдаа хамгийн хатуу шүүмжлэл болдог.

Маттис Клаудиус: Мэдэж байгаа бүхнээ дандаа бүү ярь, ярьж байгаа бүхнээ харин дандаа мэдэж бай.

Сенека: Муу хүмүүсийн шүүмж гоочлол бол магтаал л гэсэн үг.

“Ядаж байхад “дайсны баатар”-ын зөгий шиг хэл, шөвөг шиг үгс нь хүнийг лазерийн гал шиг үхтэл түлж үнс болтол шатаадаг атлаа, үйлдэл санаа нь болохоор тэнгэрлэг Тереза эх шиг буян нигүүсэл бялхуулаад байхаар яалтай ч юмдээ” гэж блогчин Инга нэгэнт шогширсон байдаг. Хүнд үг хэлэх ч боломж олгодоггүй хурдан түргэн хэл амтай хүмүүсийн зогсоо зайгүй пулмётлах үгс нь магадгүй боломжийг алдахгүй өөрийгөө хаацаалах гэсэн эцсийн оролдлого байж болох ч юм. Өөрийнхөө хэлүүлэх гэснээ “Тийм биз дээ” гэж тулгах, “Тийм л юм бна л даа” гэж яаран садран өөрөө өөртөө батлах тийм хүмүүстэй харьцах тохиолдолд хамгийн зөв сонголт нь дуугуй байх эсвэл тухайн хүний асуугаад, асуултандаа өөрөө батлаж хариулаад байгаа тэр үгсээр эцэслэн хариу барих нь дээр юм билээ дээ.

Тийм дээ ч дээрхи бүх сургааль үгсийн гол зангилаа болсон санаа шиг, эцсийн бүлэгт Плавтын хэлсэн шиг “хэн ч гэсэн ойлгох зүйлээ чагнадаг” гэдэг шиг хүмүүст өөрт нь тааруулаад ойлгох үгийг хэлж сурах нь бусадтай харилцахдаа хийх гарцаагүй зөв сонголт байх нь бий юм даа. Мэдээж ойлгохгүй үгсийг яриад эхлэвэл чи эсвэл тэнэг, галзуу солиотой, гажиг хүн болох нь дамжиггүй юм. Гэхдээ зарим тохиолдолд бялдууч үг унагаж, ул долоон хоромхон зуурт хүнд таалагдах гэж амиа хоохойлж байснаас тэнэг балай, гажиг болоод үлдэх нь ч дээр байж болох. Юм хоёр талтай гэж.

Хов жив + эмэгтэйчүүд = зоосны хоёр тал

“Чигч шудрагуй үгийг хүссэн хүнд нь, хүссэн цагт нь айлдамой” гэсэн үгийг хүмүүс тэр дундаа эмэгтэй хүмүүс тун сайтар санаж явахад илүүдэхгүй юм билээ. Учир нь эмэгтэйчүүд нөгөө л нэг байгалийнхаа зангаар сонссон зүйлээ боловсруулах, шүүн тунгаах чадваргүйгээр тараан түгээх гэдэг үүрэгт сигналаар ажиллаж эхлэдэг учраас таны үг ямар хэмжээтэй саванд орж, гарч байгаагаас шалтгаалан идээ бээртэй, өмхий хамхай болж түгэх нь ч бий . Энэ нь эцэстээ эцэс төгсгөлгүй хов живийн эхлэл болно.

Яагаад гэж үү?

Хов живийг эм хүйстнээр бүр тодруулбал авгай, охид хүүхнүүдээр тодруулан тодорхойлсон нь олон талын шалтгаантай. Хов жив гэдэг үгийг залгаад яагаад заавал эмэгтэй хүн гэж зүүсгэл /Connotation/ хамт дагалддаг юм гэдэг асуулт гарч ирнэ. Бас хов жив, эмэгтэй хүн хэзээ ч нүүр нүүрээ харалцахгүй тэрхүү зоосны хоёр тал шиг байдаг вэ гэх асуулт юм гарна. Хов жив таригч эрэгтэй хүн гэж байж болох ч хүн төрлөхтөн, универсал ойлголтонд эмэгтэй хүн л хов живтой орооцолдогчдын дийлэхи хувь нь байдаг.

Аливаа зүйлд ерөнхий хандлага буюу mainstream гэдэг ойлголт байдаг гэдгийг манай их сургуулийн багш байнга хэлдэг байж билээ. Тэр өөрөө хэдийгээр маш чадалтай эмэгтэй байсан боловч яагаад ч юм эмэгтэй хүн бол бүдүүлгээр хэлэхэд “тогооны хүн” гэдэгтэй би далдхан санал нэг байдаг юм гэж байсныг одоо тодхон санаж байна. Басхүү эмэгтэй хүн байгалиасаа сонсох эрхтэндээ илүү итгэж чаддахаас цаашгүй юм шүү дээ гэж хэлж байж билээ. Тиймээ эмэгтэйчүүд сонсох эрхтэндээ л илүү итгэж чаддаг. Яг энэ мөн чанар л эмэгтэй хүмүүсийг хов жив таригчид болгодог. Бид хэзээ ч чихээр сонссон юмандаа үнэлэлт дүгнэлт өгч, бодож тунгааж зөв буруугийн дэнслүүр дээр шүүн боловсруулж чаддаггүй /эсвэл хүсдэг үгүй ч байх/ сонссон бүхнээ хүнд дамжуулан тарааж явдаг улсууд.

Хэлсэн үгийн нарийн учир, зорилгыг ойлгохгүйгээр, бодож боловсруулж чадалгүйгээр бусдад "тургиж" өөрөө өөртөө хавх тавин, дараа нь орооцолдох аалзны тор нэхэж, бас живж унах намаг балчиг тарьж явдаг улс.

Мундаг чадвартай эмэгтэйчүүд байдаг ч тэдэнд бурхан цаанаас нь сонсоод, сонссон зүйлээ хараад, харсан сонссон дээрээ үнэлэлт дүгнэлт өгч чаддаг тэрхүү хосгүй чадварыг өгсөн байдагт л оршино. Нэг үгээр генэнд нь тиймэрхүү чадвар бүхий мэдээлэл байна гэсэн үг. Тэгэхээр харамсалтай нь ямар ч өндөр боловсролтой эмэгтэй хүн байлаа гэхэд энэхүү чадвар бүхий мэдээлэл үгүй бол амьдралаас харж мэдэрч байгаа харилцааны тохиолдолууд болон нөхцөл байдлууд дээрээ анализ хийх чадваргүйгээрээ, түүнд суралцах боломжгүйгээр насыг барах нь бий юм. Бүдүүн баргаар хэлбэл цээжилсэн хэдэн ханз, цаасан дээрхи бичигдмэл хууль дүрэм, томьёогоос өөр сурц үгүйгээр л авсанд орох юм байна л даа.

Тэгэхээр хов жив бол боловсролтой, сэхээтэнлэг, элит гэх мэт бидний сайн сайхныг басхүү ёс зүйн өндөр төлөвшилийг олж харахыг хүсдэг тэрхүү давхаргад ч гарч болно гэсэн үг. Яагаад гэвэл тэнд эмэгтэй хүн байгаа учраас.

Эмэгтэйчүүд бол харилцааны хамгийн эрсдэлтэй бүс

Би эмэгтэй хүн. Харамсалтай нь хар багаасаа эмэгтэй хүмүүстэй тэр бүр ойртож нөхөрлөхгүйгээр өдийг хүрсэн. Тиймдээ ч эмэгтэй хүнтэй харьцах туршлага тун муу, бараг үгүй. Ядаж л нээлттэй байсныхаа төлөө эргүүлээд алгадуулах нь элбэг байж болох тал ажиглагдав. Тиймдээ ч эмэгтэй хүнтэй харьцахдаа их болгоомжтой харьцах хэрэгтэйг санаж явууштай юм билээ. Эмэгтэй хүмүүстэй харьцаж сурснаар цаанадаж нийгэмтэй, танихгүй шинээр танилцаж байгаа бүлэг хүмүүстэй харилцах хамгийн том сургууль болохыг амьдралаас ухаарав.

Юун түрүүнд сэтгэл зүйчдийн тодорхойлсон харилцааны хязгаар бүсүүдийг сайтар мэдэж байх нь зөв болов уу. Тэгэж байвал та үзэл бодлоо, хэрэгтэй хэрэггүй хүмүүстээ хуваалцах тэрхүү баримжааг бага ч болов мэднэ.

1. Дотны харьцааны бүс хагас метрээс шууд биеэр шүргэх хүртэл Хайртай хосууд, эцэг, эх хүүхдүүд, дотны найз нар ийм зайнд хоорондоо уулздаг. Бас ийм харилцаанаас бие биетэйгээ харилцдаг. Энэ тохиолдолд үг хэлээ нарийн чанд хянаад байх шаардлагагүй эрх дураараа байж чадах бүс. Тэд чамайг луйварчин, архичин байсан ч ямагт ойлгохыг хичээдэг хүмүүс.

2. Хувийн харьцааны бүс /0.5м-1.5м/. Дотны найзаас гадна олон жилийн цаг хугацаа, үзэл бодлын шалгуур давсан “гал хамууд”. Сайн муу бүх яриан дээрээ чамтай санал нийлж чадах хүмүүс. Энэ эхний хоёр бүс бол чамайг хов живнээс хамгаалах дархаалт бүс юм шүү.

3. Албан ёсны бүс/1.5м-3м/. Энэ бүс бол ажил, сургууль ялангуяа магистар, докторын болоод богино хэмжээний сургалтын ширээ болоод чи өөрийн сонголтоор биш гуравдагч этгээдээр дамжин /нэг үгээр танилын танил гэх мэт/ олж мэдэлцэж байгаа хүмүүс. Нэг үгээр шинээр нэвтэрч буй бүс - Newly penetrating zone. Өөрөөр хэлбэл сэтгэлийн гэхээс илүүтэйгээр хоёрдогч хүчин зүйлийн “шахалтаар” харилцах ёстой бүс гэсэн үг юм. Энэ 3 дахь бүсэд ээж, эгч, эмэгтэй дүү, гэх мэт дотны харьцааны бүснээс гаднах бүх эмэгтэйчүүд орно гэсэн үг юм.

Хүний сайн муу, эерэг, сөрөг үзэл бодлын төлөвшил нь нэгэнт тогтворжсон өөрийн гэсэн худал хуурмаг, үнэн мөнийн хэмжүүртэй болсон энэ хүмүүсд өөрийнхөө хувьд зөв буруугийн дүгнэлтийг шууд хэлж болохгүй болгоомжтой байхад илүүдэхгүй. Учир нь гэвээс чиний үг ямар сав руу орж, ямар савд боловсрогдон, яаж баяжиж түгэн дэлгэрэхийг мэдэхгүй. Шаардлагатай тохиолдолд энэ хүмүүс чиний эергээр бодож хэлсэн үгийг ч эргүүлэн гуйвуулж чиний эсрэг ашиглаж мэднэ.

4. Нийтийн харьцааны бүс /3 метрээс цааш/. Энэ бүсийг бол мэдэж байгаа байх. Олон нийт.

Заа харилцааны бүсээ сэтгэл судлаачдын тусламжтайгаар бага ч болов тодорхойлох гэж оролдлоо. Ингээд гол юмандаа орий.

Хүүхнүүдийн харьцаанд нээлттэй бас бусдыг сонсогч байх шаардлагагүй: “Бүх хүнтэй эелдэг бай, олон хүнтэй эвсэг бай. Харин цөөн заримтай нь л илэн далангүй бай”. Энэ мэдээж өөрийнхөө үзэл бодлоо 3 дахь бүсийн эмэгтэй хүнтэй ярьж болохгүй гэсэн үг. Басхүү айхтар зөвлөгөө өгдөг баатар болж, өөрийнхөө хэмжүүрээр үнэн худлыг ялгаж салгах гэсний шаардлагагүй юм.

Ардын цэцэн үгэнд “Нэг хов авчирсан хүн хоёрыг аваад буцдаг” гэсэн байдаг. Хэрэв танд хэн нэгэн /хэн нэгэн гэдэг нь ихэнхи тохиолдолд 3-р бүсийн хүн гэдгийг анхаарна уу/ хандаад өөрт тохиолдсон болон хэн нэгэнтэй үл ойлголцсон таагүй зүйлсийг хүсээгүй байхад тань яриад эхлэвэл та өөрөө хичнээн нээлттэй бас хүнийг сонсдог хүн байсан ч цонхны хөшгөө шууд хаагаад, спикерээ шууд унтраах хэрэгтэй. Тэртэй тэргүй тэр хүнд, өөрт нь таарсан зөвлөгөө өгөөд сурчихсан тухайн хүний хувьд ойрын хүн байж л таараа. Таны үгээр нээх дутаад байхгүй, харин ч илүү юманд илүүц бизээ.

Магадгүй Плавтын хэлсэн шиг “Хэн ч гэсэн ойлгох зүйлээ чагнадаг” гэдэгтэй адил чиний хэлэх үг түүний ойлгох хэмжээний үг биш ч байж болох талтай.

Тэгээд ч нэгэн ухаантай хүний маань хэлснээр “баггүй амьдрах нь бандаажгүй явахтай адил эрсдэлтэй бас ичгүүртэй юм шиг ээ” гэдэг үг ой тоонд ойрхон бууж байна. Гэхдээ мэдээж хэрэгтэй үед авч болдог, хэрэггүй үед дээрээс нь шаваад байж болдог уян хатан баг зүүх хэрэгтэй л дээ. Нэг үгээр зажилж бутлах, нүүрний хэлбэрийг зөв харагдуулах хадгалах үүрэгтэй хиймэл шүд шиг тэрхүү багаа хэрэглэдэг байх нь чухал. Түүнээс биш авч ч болохгүй хаяж я болохгүй насны юм наачихвал яваандаа ойр дотны хүмүүс чинь адаг сүүлдээ өөрөө өөрийгөө танихгүй мартахад хүрнэ. Тэгэхээр 3 дахь бүсийн эмэгтэйчүүдтэй ихэнхи тохиолдолд нүүрний хэлбэрийг зөв харагдуулах үүрэгтэй хиймэл шүд шиг багтай харилцаж амьдрах нь хов живийн ертөнцөөс бага ч болов холхон байх арга байж болох.

2. Хүүхнүүд анализ /дүн шинжилгээ/ хийх чадвар тун хомс тул үгэн дээр дөрөөлсөн хов живийг засаж залруулах гэсний ямар ч шаардлага байхгүй. Магадгүй баг зүүж амжилгүй явж байгаад эмэгтэйчүүдийн хов живт орооцолдсон бол үг бүрийн араас хөөцөлдөн засаж залруулах гэж улайрсаны шаардлагагүй. Учир нь хов живийн аалзны торонд чиний үг монтажлагдан засварлагдаад нэхэгдсэн л бол өөртөө улам олон амьтан наалдуулж цааш нь харуулах чадалтай болж, хов живийн намаг нэгэнт л ундарсан бол чамайг улам бүр доош нь чангаах болно. Тиймээс намгаас өөрийгөө татаж гаргахын тулд ганц л болов мөчир үлдсэн бол түүнээс сайтар зуураад алдахгүйгээр өөрийгөө хүчлэн гаргаж татах нь чухал болохоос нэгэнт үүссэн намгийг хатааж эсвэл шавхаж чадахгүй нь лавтай юм.

Ганцхан жишээ хэлье. Америкийн сэтгэл судлаачдын явуулсан нэгэн туршилтыг танд сонирхуулъя. Та уншаад нэгийг бодно биз. Америкийн нэгэн их сургуульд сэтгэл судлаачид хоёр оюутныг удахгүй хуримаа хийх гэж байгаа гэсэн ямар үндэслэлгүй хов яриа тараажээ. Дараа оюутнуудын дунд асуулга явуулахад 12% нь өөрсдийгөө хуриманд нь очсон гэж тангарагалаад, сүйт бүсгүйн хуримын даашинз, гоёл чимэглэлийг нэг нэгэнгүй тоочиж байсан гэдэг. Тэгэхээр зүгээр л нэг үг шидэхэд үр дүнд нь ямар ч үндэслэлгүй амьдрал дээр хэзээ ч байгаагүй тэрхүү үлгэрийг босгож болж буйг харж байна.

Тэгэхээр үгийн араас хөөцөлдөж залруулах гэх тусам үлгэр босгогч нарт улам том олз бэлтгэж өгсөнтэй адилхан болно. Тэгдэг ч юм билээ.

Дүгнэлт: Хов живээс гэхдээ та юу олж болох вэ?

Энэ асуултанд эергээр хариулж болно. Орчин үеийн сэтгэл судлаачид хов жив бас хов живд “орооцолдох” нь шүүмжлээд байх зүйл биш гэжээ.

ЯАГААД?. Учир нь сэтгэл судлаачдын хэлснээр бид хов живээр дамжуулан ёс суртахууны үндсэн зарчмууд, олны дунд биеэ авч явах бичигдээгүй дүрмүүдийг суралцаж авдаг байна. Хов ярианы тусламжтайгаар басхүү "орооцолдсоны", "орооцолдуулсны" тусламжтайгаар хэнд итгэж болох, итгэхгүй байж болох хэнээс зайгаа авах ёстой, хаана зүгээр суугаад харин хаана эцсээ хүртэл тэмцэх хэрэгтэйг мэдэж авдаггүй юмаа гэхэд баримжаа авч байдаг.

Гэхдээ эцсийн бүлэгт чиний үнэн бусдын үнэн биш гэдгийг л сайн ойлгох хэрэгтэй. Яагаад гэвэл өөрийнхөө үнэн гэж бодож, мэдэж байгаа зүйлээ 3-р бүс буюу албаны бүсд хамаарах хүмүүстэй ялангуяа эмэгтэйчүүдтэй хэзээ ч бүү хуваалц гэж.

Үнэн өөрөө харьцангуй юм. Тиймээс нэгэнт л үлгэр босгогч нартай чи таарсан л бол үнэн гэж ам алдсан үгс тань өөрийг чинь эргүүлээд хутгалах мэсийг бэлэн гаргаад өгсөнтэй адилхан л болох юм.

Эцэст нь: Чи хэзээ ч, дандаа өөрөө өөрийнхөөрөө үлдэх ёстой. Чи өөрөө хэн байна түүгээрээ л үлд. Амьд амьтадын дотроос зөвхөн хүн л ихэрхэг нэрэлхүү зангаараа, тэнэг үйлдлээрээ бусдыг даган яг тэр хүн шиг болох гэж хичээн зүтгэдэг. Ингэснээрээ өөрийнхөө хувийн цорын ганц гайхамшигаа гээж, өөрийнхөө амьдралыг алдаа болгон хувиргадаг. Өөрийнхөө толгойд багадаад байгаа малгайг өмсөх гэж бүү зүтгэ!


Дэлгэрэнгүй унших...

Гадаад улсаас манай улсад ирж, ажиллаж амьдарч буй иргэдийн хэргийг эрхлэх тусгай агентлаг байдгийг бид мэднэ. Харин гадаадад амьдарч буй өөрийн иргэдийн асуудлыг цогцоор нь анхаарах байгууллагагүй явсаар өнөөг хүрлээ. Харин саяхнаас Засгийн газрын дэргэд Зөвлөл байгуулагдан хилийн чанадад амьдарч буй 200 мянга орчим иргэдээ төрийн бодлогын түвшинд анхаарч эхэлснээрээ онцлог юм. Тэгээд ч харьд суугаа монголчуудын 90 гаруй хувь нь сонгуулийн эрх бүхий, оюуны болон хөгжлийн өндөр чадамжтай иргэд байдаг юм. Энэ сэдвээр Ерөнхий сайдын дэргэдэх Хилийн чанадад амьдарч буй Монгол Улсын иргэдтэй хамтран ажиллах зөвлөлийн Ажлын албаны дарга Ч.Энх-Эрдэнэтэй ярилцлаа.


Зөвлөл чухам ямар үүрэгтэй талаар эхлээд тодруулахгүй юу?

- Гадаадад амьдарч буй иргэдийнхээ эрх ашгийг хамгаалах, нийгмийн хамгааллын асуудлыг сайжруулах чиглэлээр төрөөс баримтлах бодлогын хэрэгжилтийг үр дүнтэй зохион байгуулах үүрэгтэй. Салбар дундын зохицуулалт хийх, салбарын яамдын үйл ажиллагааны уялдаа холбоог сайжруулах, нэгдсэн бодлогоор хангах үндсэн чиг үүрэгтэй зөвлөлдөх байгууллага гэсэн статустай.

Гадаадад ажиллаж, амьдарч буй монголчуудын эрх ашгийг хамгаалах тухай яригдахад эхний ээлжинд хилийн чанад дахь хүмүүсээ ч тоолоогүй байж гэсэн шүүмжлэл гардаг. Энэ тооцоо одоо бэлэн болсон уу?

- Өнөөдөр 200 мянга орчим иргэд хилийн чанадад ажиллаж, амьдарч байна гэсэн албан бус тоо бий. Хүн амынхаа тоотой харьцуулахад энэ нь манай улсын 22 дахь аймаг гэж үзэж болохуйц том тоо юм. Энэхүү “шинэ” аймгийн онцлог нь хоорондоо жаахан зайтай олон сумдтай боловч бусад аймагтай харьцуулахад мэдээлэл түгээлээ гэхэд цаг алдаж, шуудан энэ тэр гэх шаардлагагүй. Зөв зохион байгуулж чадвал ганцхан кноп дараад л нэгэн зэрэг хоорондоо холбогдож болох онцлогтой.

Манай орны хувьд иргэд олноор хилийн чанадыг зорих нь гадаадаас мөнгө, туршлага, мэдээлэл технологийг оруулах сайн талтай боловч нөгөө талаас үндэсний чадавхитай боловсон хүчнүүдээ алдах, хүн амын хүйсийн болон хөдөлмөрийн чадвартай хэсгийн тэнцвэр алдагдах зэргээр нийгмийн бүтцэд сөрөг нөлөө үзүүлж байна. Тиймээс гадаадад байгаа иргэдийнхээ талаар нэгдсэн мэдээллийн бааз бүрдүүлэх, дүн шинжилгээ хийх, цаашид төрөөс авч хэрэгжүүлэх нэгдсэн бодлогыг тодорхойлоход салбарын яамдын үйл ажиллагааг уялдуулахад анхаарах хэрэгтэй болоод байгаа юм.

Монголын төр саяхнаас гадаадад байгаа иргэдийнхээ эрх ашгийг нь хамгаалъя, улс орныхоо бүтээн байгуулалтад нөөц, хүчин чадлыг нь ашиглая гэж ярих боллоо. Чухам ямар арга замыг олж харсан талаар тодруулахгүй юу?

- Мэдээллийн технологи, цөмийн физик, сансар судлал, уул уурхай, нано технологи гээд монгол хүний хүрээгүй салбар гэж алга. Монгол хүний чадавх үнэхээр өндөр байдаг юм байна. Эдгээр чадварлаг хүмүүсийн дийлэнх нь зөвхөн мөнгөний төлөө гадагш явдаг биш харин ажил мэргэжлээрээ өсч дэвжих боломж, шинийг бүтээх нөхцөл, амьдрах илүү тухлаг орчинг эрэлхийлсэн байдаг. Тиймээс тэднийг дэмжиж, эрх ашгийг хамгаалах, хүчийг нь нэгтгэн ашиглах бодлого хэрэгжүүлэх нь тэднийг эх орондоо ажиллаж, амьдрах боломж бүрдүүлэхээс дутуугүй чухал байна.

Өөр бас анхаарах зүйл байна. Саяхан манай их сургуулийн нэг багш ярьж байна лээ. Нано технологиор 22 оюутан төгсгөхөд 20 нь гадаад руу, тухайлбал Солонгос руу явах гэж байна гэж. Энэ юуг харуулж байна гэхээр манайх өндөр чадвартай хүмүүсээ нөөж авч үлдэх, оюутан болон гэрээт ажилчдыг зохион байгуулалттайгаар дэмжиж гадагш явуулж, солилцоог нэмэгдүүлэх талаар илүү бодолцох ёстойг харуулж байгаа юм.

Саяхан төрийн байгууллагуудын дунд өргөн хэлэлцүүлэг явуулж “Зөгийн үүр” хөтөлбөр явуулахаар болсон. Хэрэгжилтийг танай зөвлөл зохион байгуулах юм байна гэж ойлгосон?

- Ерөнхий сайд С.Батболдын санаачилж, үүрэг болгосны дагуу Үндэсний хөгжил шинэтгэлийн хорооноос гадаадад байгаа өндөр боловсрол, нарийн мэргэжил эзэмшсэн иргэдээ эх орондоо эргэн ирж, улс орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулах таатай орчин бүрдүүлэх зорилго бүхий “ Зөгийн үүр" хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж ирүүлсэн. Хөтөлбөрийн төслийг төрийн болон төрийн бус байгууллагуудаар үе шаттайгаар хэлэлцүүлсэн. Одоо яамдуудаас саналыг авч Засгийн газрын хуралдаанд оруулахаар бэлтгэж байна. Энэхүү хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг зөвлөлөөс чиглүүлэн зохион байгуулж, нэгдсэн удирдлагаар хангах бөгөөд холбогдох байгууллагууд чиг үүргийнхээ дагуу хамтран хэрэгжүүлэх юм.

Гадаадаас эх орондоо аль чиглэлийн хүмүүсийг урихаар ярьж байгаа вэ. Ямар мэргэжилтнүүддээ төр санал тавих бол гэдгийг сонирхмоор байна?

- “Зөгийн үүр” хөтөлбөрийн төслийн эхний хоёр жилийн туршилтын хугацаанд нийгэм, эдийн засгийн тэргүүлэх чиглэлээр, нэн түрүүнд шаардлагатай мэргэжлүүдийг эхний ээлжинд сонгохоор болсон. Тухайлбал, өнөөдөр Монголд уул уурхайн нарийн мэргэжилтний эрэлт их байна. Нийтдээ 3100 ажлын байр бий. ҮХШХ-ноос хийсэн судалгаагаар цаашдаа 2015 он гэхэд уул уурхайн боловсруулах салбарын ажиллагсад 59208-д хүрэх прогноз гарсан. Уул уурхайн инженер, геологич инженер, химич инженер, геофизикч, геохимич, металлургийн инженер зэрэг мэргэжлийн эрэлт ирэх 2015 он гэхэд улам ихэснэ. Тиймээс тодорхой шалгуурыг хангасан монгол ажиллагсдын эрэлт цаашид ч өссөөр байх болно.

Ажлын байр өссөөр байх боловч “Зөгийн үүр” хөтөлбөрт тийм ч олон иргэн хамрагдахгүй юм байна. Тэгэхээр зохицуулалтыг хэрхэн хийхээр тооцсон бэ?

- Эхний ээлжинд бид гадаадад өөрийн оюуныг үнэлүүлж чадаж буй өндөр потенциалтай хүмүүсээ авчрая. Тэд цаашаа үржих ёстой. Өндөр боловсролтой нэг хүн 10-30 дахин үржих тэр бодлогын эхлэл нь “Зөгийн үүр” хөтөлбөр байх ёстой гэж үзэж байгаа.

Цалингийн болон бусад хөшүүрэг байж л өндөр мэргэжилтнүүд нутагтаа ирэх байх. Үүнийг нь ямар байхаар зохицуулж байна?

- Үүний тулд тэднийг нэн түрүүнд бодит мэдээллээр хангаж, зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх, шинээр бизнесээ эхлэхэд нь татварын хөнгөлөлт үзүүлэхээр ярьж байна. Бас зээлд хамрагдах боломж бүрдүүлэх, тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх, цалингийн нэмэгдэл урамшуулал олгох, судалгааны тэтгэлэг олгох зэргээр тусгагдсан байгаа. Мөн хилийн чанадад нэгэнт төвхнөсөн иргэдийг заавал бүрмөсөн нутагт нь ирүүлэх бус, тэнд нь хамтран ажиллах, түр хугацаагаар ирж очих зэрэг олон хэлбэрээр ажиллах боломжтой гэж үзэж байгаа.


Өнөөдөр уул уурхайн салбарт гадаадад үнэлэгдсэн “зөгий” хэр олон байдаг бол. Яагаад гэвэл, өнөөдрийн байдлаар хамгийн эрэлттэй байгаа мэргэжил энэ бололтой?

- Хэн, хаана, ямар мэргэжлээр сурч, ажиллаж буй талаар нарийвчилсан судалгааг эхлүүлж байна. Хилийн чанадад буй монголчуудын холбоо, Элчин сайдын яамдтай хамтарч судалгааг хийнэ. Мөн ирэх долдугаар сард Ерөнхий сайдын ивээл дор гадаадад сурч, ажиллаж буй оюутан, эрдэмтэн, судлаачдын чуулга, уулзалтыг зохион байгуулж, тэдний санал бодлыг сонсоно. Шилдэг илтгэлүүдийг тавиулах, салбар хуралдаануудыг салбарын яамдын оролцоотойгоор зохион байгуулж, тэднийг холбох, цаашид хамтран ажиллах боломж, ажлын цар хүрээгээ тодорхойлох, судалгаа хийх зорилго бүхий анхны чуулга, уулзалтыг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.

Иймэрхүү чуулга, уулзалт хилийн чанадад л олон удаа зохиогддог гэж сонссон. Харин эх орондоо хийж буй нь анхных уу?

- Ер нь эх орныхоо хөгжил, өрсөлдөх чадварт хэн илүү санаа зовдог гээч. Эх орондоо байгаа хүмүүсээс илүү гадаадад буй иргэд. Орчин нь ч тэднийг тийм болгодог байх. Тэд өөрсдийн санаачлагаар цаг заваа гаргаж, хандив мөнгөө цуглуулж, улс орныхоо хөгжлийг хэрхэн хурдасгах талаар зөвлөлдөн чуулдаг. Үнэхээр бахархмаар. Энэ онд гэхэд Америкт, Англид, Италид чуулсан. Тэдний дундаас Британийн монголчууд энэ жил “Монгол орны хөгжилд” сэдэвт чуулга уулзалтыг зургаа дахь жилдээ зохион байгуулсан. Оролцогсдын тоо эрс нэмэгдэж, европын найман орноос төлөөлөгчид ирж салбар хуралдаануудаараа нийт 23 илтгэлийг сонсч хэлэлцсэн байна билээ. Эндээс маш олон шинэ санаа, шилдэг илтгэлүүд гардаг учраас эднийг эмхэтгэн хэвлүүлж, төр засгийн удирдлагуудад хүргэх, нийтийн хүртээл болгох нь улс орныхоо хөгжилд оруулж буй маш том хөрөнгө оруулалт юм.

Зөвлөлөөс цаашид хийж, хэрэгжүүлэх ажлын цар хүрээ ямархуу байхыг тодруулж болох уу?

- Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогод, “Гадаадад өндөр боловсрол, мэргэжил эзэмшсэн иргэдээ эх орондоо буцаж ирж ажиллах сонирхлыг төрүүлэхүйц эрх зүй, эдийн засгийн таатай орчныг бүрдүүлж, өөрийн мэргэшсэн чиглэлээрээ ажлын байр бий болгох санал, санаачилгыг хөхиүлэн дэмжих” тухай заалт бий. Энэ нь манай Зөвлөлийн үйл ажиллагааны үндсэн захиалга болж байгаа юм. Тиймээс асуудлыг аль нэг яам, салбарын хүрээнд яриад шийдэх боломжгүй. Салбар дундын зохицуулалт, нэгдсэн бодлого зайлшгүй шаардлагатай. Энэ чиг үүргийнхээ дагуу л ажлаа төлөвлөж, салбарын яамдтай болон төрийн бус байгууллага, хувийн хэвшилтэй хамтран төр, иргэний түншлэлийг хөгжүүлэхэд анхааран ажиллах болно.

Энэ жилдээ багтаж хэрэгжүүлэх тоймтой ажлуудаасаа дурьдвал?

- Хилийн чанадад буй иргэдийнхээ эрх ашгийг хамгаална гэдэг гарсных нь дараа биш харин хил давахаас нь өмнө бодит мэдээллээр хангах, сургалт зохион байгуулах, зөвлөгөө өгөх зэрэг болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх тал дээр холбогдох байгууллагууд шат шатандаа анхаарч ажиллаж байна. Тухайлбал, Гадаадад ажиллах хүч илгээх төвөөс хөдөлмөр эрхлэхээр явах гэж буй иргэдэд зориулж Зөвлөлөөс төрийн холбогдох яам, агентлагуудтай хамтарсан сургалтын хөтөлбөр боловсруулж, мэргэжилтнүүд тухай бүр очиж сургалт явуулах, иргэдэд зөвлөгөө өгч, нэгдсэн гарын авлагаар хангах ажлыг зохион байгуулж, хэвшүүлэ гэж байна.

Эрхзүйн орчны тухайд ямар шинэлэг санаа дэвшүүлж байгаа бол?

- Эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох үүднээс Гадаадад ажиллах хүч илгээх авах тухай, Сонгуулийн тухай, Харьяатын тухай зэрэг хуулиудын төсөлд онлайн хэлэлцүүлэг хийж, санал боловсруулж оруулахаар ажиллаж байна. Мөн гадаадад ажиллаж буй иргэдийнхээ нийгмийн даатгалыг харилцан зөвшөөрөх механизмыг бүрдүүлэх талаар НХХЯ идэвх санаачлагатай ажиллаж, Солонгос улстай гэрээ хийсэн ба мөн Чех, Унгар зэрэг улсуудтай уг гэрээг үзэглэхэд бэлэн болоод байна. Түүнчлэн гадаадад амьдарч буй иргэдтэй холбоотой хууль, тогтоол, дүрэм журмын эмхэтгэл гаргах, мэдээллийн бааз бүрдүүлэх, судалгаа хийх хэрэгтэй. Үүний тулд гадна дотнын салбарын уулзалтуудыг зохион байгуулах, бусад ижил төстэй байгууллагын туршлага судлах зэрэг ажлуудыг төлөвлөсөн байгаа. Дашрамд дурдахад манай зөвлөлийн албан ёсны цахим хуудас болох www.cooperation.gov.mn гэсэн хаягаар зочилж, бидний ажилтай дэлгэрэнгүй танилцаж, зөвлөгөө дэмжлэг үзүүлж, хамтарч ажиллахыг урьж байна.
http://www.cooperation.gov.mn
Дэлгэрэнгүй унших...

Ээжээ та миний хайртай наран
Элгэндээ нааж хүн болгосон амьд бурхан
Буян гуйж хичнээн ч удаа сөгдөн мөргөвч
Бурханаас ч илүүтэй таныгаа л би шүтдэг шүү

Тэртээ уулын орой цайвалзан дайвалзан бөхийх шиг
Тэргүүнд тань хяруу унаж насыг тань орчлон элээнэ

Тэрлэг тань томдож өөрөө та жижгэрсээр
Тэгсэн ч таны минь хайр ер дундрахгүй


Дандаа ээжийгээ баярлуулж явна даа гэж боддог хэрнээ
Даанч их зовлонг асуулгүйгээр танд би авчирдаг
Давилуун, дэврүүн миний цагаан лайнд
Даль жигүүр ургатлаа л та баярладаг

Ганцаардаж гутрах болгонд тандаа л үнсүүлж тайтгардаг
Газарт хөл хүрэхгүй баярлахдаа тандаа л дуулгах гэж онгирдог
Яаж ч аягласан намайг тэр чигээр нь хүлээж авах
Яруухан урсгалтай гол ертөнцөд ганцхан та юм шүү

Хайр тань надад сайхан сэтгэл болж ууссан
Халамжаар тань би ертөнц урлаж гундахгүй амьдарна
Дэлхийгээр дүүрэн сайхан бүсгүйчүүд инээмсэглэн байдаг ч
Дэндүү сайхан таныг минь гүйцэх нь даанч алга даа
Дэлгэрэнгүй унших...

Алдарт Apple компанийг үүсгэн байгуулагч, Mac, iPhone зэрэг шилдэг бүтээгдэхүүнүүдээр дэлхийг байлдан дагуулж буй Steve Jobs хэмээх энэхүү эрхмийн 2005 онд Stanford-ийн их сургууль дээр хэлсэн гурван түүхийн талаар та бүхэнтэй хуваалцмаар санагдав. Энэхүү эр их сургууль төгсөөгүйгээр барахгүй ундааны бөглөө цуглуулж өдрийн хоолны мөнгөө арай ядан олж явсан түүхтэй ч өдгөө хэрэв би сургуулийн мөр хөөж явсан бол өнөөдөр Мас компьютер энэ дэлхий дээр байхгүй байх байсан гэж бардам хэлж зогсоно.

Ер нь хэлэх гэж буй санаагаа хамгийн үр дүнтэй бусдад хүргэх арга бол болсон явдал, бодит түүх хэлбэрээр хүүрнэх гэж судлаачид үздэг юм билээ. Мань эр дараах гурван түүхийг дараах гурван гол санааг оюутнуудад хэлэхийн тулд хүүрнэсэн.

1. Connecting with Dots. Тарчиг амьдралын эрхээр сургуулиа дундаас нь хаяж оюутны байранд найзынхаа өрөөний шалан дээр унтаж явахдаа мань эр нэгэнт сургуулиа хаяж байгаа юм чинь гээд заавал үзэх хичээлээ болиод (өөрийн зүрх сэтгэлээ сонгон эрх чөлөөтэй сонголт хийсэн) сонирхолтой хичээл сонгохоор шийдэн Каллиграфийн ангид орсон гэж байгаа юм. Чухам эндээс эхлэн одооний Apple, iPhone, Pixar-ийн гайхамшигтай загвар дизайн, анимэйшнийн гайхамшигүүд төрсөн ажээ. Энэхүү түүхээр хэлсэн гол санаа нь YOU HAVE TO SOMETHING TO TRUST буюу чи ямар нэгэн зүйлд итгэх ёстой. Тэр нь бурхан, өөрийн чинь хувь заяа ч юм уу юу байдаг юм падгүй. Чухам тэр чинь нь л чамайг хүсэл мөрөөдөлдөө хүрэх чинь замыг чинь заана. Амьдралын салаа замын уулзвар дээр ирэхэд чинь магадгүй зөв шийдвэр гаргахад чинь тусална.
2. Love and loss. Гараажиндаа Apple компанийн үүсгэн байгуулж байсан мань нэг л өдөр өөрийн гараар бий болгосон компаниасаа халагдсан гэж байгаа. Маш хүнд байдалд орж, юу хийхээ мэдэхгүй хэсэг явсаны эцэст өөрийнх нь үнэнхүү дуртай ажил бол яах аргагүй өмнө нь хийж байсан ажил юм байна гэдгийг яс махандаа шингэтэл ойлгожээ. Ажилгүй байх хугацаандаа бүхнийг эргэцүүлэн бодсоны эцэст бүхнийг дахин шинээр эхлэхээр болж Next ба Pixar компанийг үүсгэн байгуулсан түүхтэй. Тун удалгүй Аpple компани Next компанийг худалдан авах санал тавьсанаар мань эр эргээд Apple компанид сенсаацтай ирсэн түүхтэй. Өдгөө Pixar дэлхийн хамгийн алдартай анимэйшн студио болсоныг та бүхэн харж байгаа. Энэхүү түүхээрээ мань эрийн хэлсэн гол санаа нь DO WHAT YOU LOVE буюу амьдрал чиний толгой руу тоосгоор хайр найргүй цохих үе зөндөө гарна. Энэ үед эхний түүх дээр хэлсэн шиг өөрийн итгэл, үнэмшилээ алдаж, орхиж болохгүй. Тийм учраас амжилтанд хүрэхийн тулд дуртай юмаа олж хий. Дуртай зүйлээ олоогүй бол олтлоо хай. KEEP LOOKING.

3. Death. Мань өглөө босоод толины өмнө өнөөдөр чиний энэ дэлхийд байх сүүлчийн өдөр байсан бол чи юу хийх вэ гэж өөрийгөө хурцалдаг аж. Харамсалтай нь мань эр эдгэшгүй өвчин буюу хорт хавдартай хэмээн оношлогдож үхлээ цаг, минут тоолон хүлээж суусан түүхтэй. Азаар эмч нар буруу онош тавьсан нь мэдэгдэж хоргүй хавдарыг нь мэс заслын аргаар авснаар та бид өнөөдөр iPhone хэрэглэж байгаа юм байна шүү. Энэхүү түүхээрээ хэлсэн гол санаа нь ямар хүн үхэхийг хүсддэггүй. Хэдий диваажинд бүх юм төгс төгөлдөр гэдэг ч диваажин руу явахын тулд одоо байгаа амьдралаа золин үхэх хүн байхгүй. Тиймээс цаг мөч бүрийг битгий дэмий үр, ямар нэгэн үзэл сурталд баригдан, хэн нэгнийг сохроор дагасан арчаагүй бууны нохой битгий бол гэж захиж байна. Энэхүү түүхийн гол мессэж нь STAY HUNGRY AND STAY FOOLISH.

Түүний хэлсэн үгийн бүтэн бичлэгийг доороос үзээрэй.



Энэхүү эрхэмтэй төстэй ч гэх юм уу түүхтэй нэгэн Монгол залуугийн тухай мэдээлэл байдаг. Анхны эх сурвалжийг нь санахгүй байгаа тул хуулж авсан хэсгээ энд оруулав.

"Лондон хотод одоогоор TOP job-д 3 Монгол ажиллаж байгаа. Mizuho grouped- Senior Dealer and Head of the Treasury Department- Үл*** /түүний талаар бичих тухай өөрт нь мэдэгдэж амжаагүй тул нэрийг нь бүтнээр оруулсангүй гэдгийг ойлгоорой/ гэдэг монгол залуу байгаа... ... ... Эдгээр залуус Монголын мөнгө идэж гадаадад амьдарч байгаагүй, өөрсдийгөө сурталчилж PR хийж байгаагүй. Ганцхан толгойгоороо ажиллаж байсан бөгөөд харин одоо бүгдийн орлого нь жилдээ хагас сая pound or euro шүү дээ. Үл*** 2 жилийн өмнө өөрийг нь хүмүүжүүлсэн хүүхэд асрах газартаа 120 мянган доллларын буцалтгүй хандив өргөжээ.

Энэ мундаг бахархалт Монгол эрхэмийн талаар цухас бичье.
Тэрбээр 39 жилийн өмнө Өвөрхангай аймгийн Хужирт суманд төрсөн бөгөөд 6 сартай байхад нь аав нь зудын үеэр осгож нас баржээ. Ээж нь 2 настай хүүгээ тэвэрсээр Эрдэнэт хотод ирж суурьшсан боловч түүнийг 3 настай байхад Эрдэнэт үйлдвэрт үйлдвэрийн осолд орон харамсалтайгаар бурхан болжээ.

Ингээд хүүхэд насаа Эрдэнэтийн хүүхэд асрах газарт өнгөрөөж улмаар Хэнтий аймгийн хилийн заставт 2 жил алба хаажээ. Цэргээс халагдаад Эрдэнэт үйлдвэрт механикчаар ажиллаж байхдаа Улаанбаатар хотод Японы засгийн газрын тэтгэлэгт шалгалт өгч тэнцэн Токио хотод Waseda-гийн /Waseda бол Японы нэр хүндтэй хамгийн том сургуулиудын нэг/ их сургуульд банк санхүүгийн чиглэлээр суралцжээ. Оюутан байхдаа мөнгө олохын тулд бусад оюутнуудын нэгэн адил аяга угааж, сонин тараах гэх мэт ажил хийсээр нэгэн сайхан өдөр Японы Mizuho Corporate Bank-нд дадлага ажилтан хийх боломж гарчээ. Тэр үеэс хойш одоог хүртэл дэлхийд нэр хүндтэй Mizuho group-д ажиллаж бүр даргын албыг хашиж явна.

Энэ мундаг хүний хэлсэн үг одоо ч толгойноос гардаггүй юм. Японы засгийн газрын тэтгэлэгт шалгалт өгөх гэж Эрдэнэт хотоос нүүрсний галт тэргэн дээр туулайчилж байсан юм билээ. Гэтэл өнөөдөр энэ хүн Лондон-Япон хоёрын хооронд дээд зэрэглэлийн хувийн онгоцоор нисэж байна. Энэ онгоцоор зөвхөн шилдэгийн шилдэг топ менежерүүд л нисэх эрхтэй байдаг. Японд танилцаж хуримласан эхнэр нь одоо Японы айрлэйнс-д ажилладаг.

Мөн энэ мундаг эрхэм ганцаардлын зовлонг маш сайн мэднэ. Учир нь Японы Васедагийн их сургуулийг онц төгсөж байхад нь баяр хүргэх гэж ойр дотны ганц ч хүн ирээгүй дипломоо өвөртлөөд буцаж байжээ. /Тэр үед эхнэртэйгээ танилцаагүй байсан./. Бас сургуулиа төгсөөд Монголын сангийн яаманд орох гэтэл мэргэжил мэдлэг бүх зүйл 100 хувь байтал танил талын хэлхээсгүй болоод оруулаагүй юм билээ. Ийм мундаг боловсон хүчнүүддээ бид хэрхэн хандаж Монголд "тоогдоогүй" оюуны их ундрагууд маань дэлхийд данстай байгууллагад хүчин зүтгэж явна шүү дээ. Хувь хүн талаасаа маш том амжилт боловч Монголын тэнэг эрхэмүүдийн өөрсдийн орон зайг алдахгүй гэсний хар гайгаар сэтгэл зүрхтэй мундаг боловсон хүчнүүд маань аргагүй эрхэнд гадагшаа гарч байгаагийн нэг жишээ.

ЖИЧ: Өсгөн хүмүүжүүлсэн Эрдэнэт хотын хүүхэд асран хүмүүжүүлэх газартаа хандив өгөх тэр өдөр сайхан инээмсэглэсэн эгэл даруухан энэ хүнтэй уулзах их хувь заяа миний бие Оогийноод тохиож байсан юм. Түүний хэлсэн энэ үг мэдээж өнөөдөр бүтээж босгож чадсан амьдралынхан тулгуур багана гэж бодон олзуурхан шүүрч аваад олон хоног бүүр маш олон сар хөл агаарт явж байснаа яг одоо мэт тодхон дурсан санаж байна.

Миний зүрх сэтгэлд өдий хүртэл халуу дүгүйлсэн хэдэн үгийг доор сийрүүлэн бичвээс: "Боловсрол бол хүний амьдралын бүх зүйл биш. Сэтгэл, эерэг зүрх сэтгэл бол байр суурь, амьдралыг тань 100 хувийн бүүр 200 хувь ч байж болох юм гэрэлтүүлэх гэгээ. Басхүү чамаас мундаг хүн байдаг юм шүү гэдгийг үргэлж санаж явах хэрэгтэй. Тэр хүмүүс бол бусдыг хайрлаж хүндэтгэж чаддаг хүмүүс" гэж хэлсэн нь бий.
Яг л түүн шиг бусдын хайр энэрлийг мэдэрч чаддаг хүнээс энэ мэт үг гарах биз. Дээр сийрүүлсэн түүний үгнээс тухайн үед "Харж хандах хүнгүй үлдсэн ангирын зулзага шиг бяцхан хүүг халуун тэвэртээ аван бие эрүүл, ухаан саруул өсгөж хүмүүжүүлсэн асрах газрын ажилтнууд байгаагүйсэн бол түүний хувь заяаг тааж хэлэхэд бэрх." надад ийм төдий л санаа орж ирж байсан. Харин одоо нас явах тусам энэ хэдхэн үгэнд ямар олон ид шидийн салаа утга санаа буйг мэдэрдэг юм.

Харин дээрх түүх болон мэдээллүүдийг энэ блогоос авсан болно
Дэлгэрэнгүй унших...

Билгийн он тооллоор Бурхан багшийн төрсөн өдөр /석가탄신일-Buddha's Birthday/ тохиож байгаа билиг дэмбэрэлтэй энэ өдөр БНСУ-д суралцагч Монгол Оюутны Холбооноос /СМОХ/ зохион байгуулсан Хаврын баярын "Эрдэм -2010" Эрдэм Шинжилгээний бага хурал амжилттай болж тус хуралд Чунгнамын оюутан залуусыг төлөөлөн илтгэлээ тавьж танилцуулсан Д.Энхзаяа /Гундуны Монголчуудын дунд Заяа эмч хэмээн хүндлэгддэг/ тэргүүн байр эзлэн Алтан Медалын эзэн болсон сайхан мэдээг дуулгахад таатай байна.

Энэ удаагийн эрдэм шинжилгээний бага хуралд Солонгосын их дээд сургуулийн баклавр, магистар, докторт суралцагч 14 оюутан Байгалийн болон Нийгмийн ухааны салбарт илтгэлээ тавьж танилцуулсан юм.

Байгалийн ухааны салбарт тавьсан илтгэлүүдийг 3 шүүгч 2 шатлалтайгаар шүүн хэлэлцэж энэхүү манай сургуулийн оюутан Алтан медалийн эзэн болон Солонгосын оюуны их далайд эрдмийн сувд шүүрдэн, сурч боловсорч байгаа оюутан залуусыг манлайлсанд баяртай байна.

Дашрамд хэлэхэд энэ удаагийн Хаврын баярт манай сургуулийн оюутнууд хамгийн олон тоотойгоор мөнхүү хамгийн идэвхитэй оролцсон бөгөөд Заяа эмч маань хамгийн олон хөгжөөн дэмжигчидтэй оролцсон сүр бараатай илтгэгч байлаа. Мөн Заяа эмчээ дэмжихээр хамтдаа явсан оюутнууддаа чин сэтгэлээсээ баярлаж байгаагаа хэлье.


Ингээд маргаашийн спортын арга хэмжээнд оролцох Чунгнамын багтаа амжилт хүсье.

Эрдэм шинжилгээний бага хурлын дэлгэрэнгүй нийтлэлийг тун удахгүй оруулах болно.


Дэлгэрэнгүй унших...

Солонгос дахь Монгол Оюутны Холбооноос уламжлал болгон зохион байгуулдаг “Эрдэм -2010” Эрдэм Шинжилгээний Бага Хурал - “Хаврын баяр 2010”-д Чүнгнамын Монгол оюутнуудаа төлөөлөн илтгэл тавих мөн спортын арга хэмжээнд оролцох баг бүрдээд байгааг дуулгахад таатай байна.

Жил бүр уламжлал болгон зохиогддог энэхүү "Хаврын баяр" нь Солонгосын өнцөг булан бүрт сурч байгаа хэл нэгт ахан дүүс маань мэргэжлээрээ хэрхэн амжилттай суралцаж, эрдэм шинжилгээ судалгааны ажилд идэвхитэй оролцон мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэн хөгжиж байгааг биеэр уулзаж мэдрэн, улмаар чадварлаг оюутан залуусын олонд танилцуулж буй илтгэлүүдээс мэргэжил тус бүрийн шинэ содон мэдээ мэдээллийг хүртэж болох сайхан боломж билээ.

Иймд Чунгнамын оюутан залуусаа зохион байгуулалтайгаар Хаврын баярт оролцуулан ач тустай мэдлэг мэдээллийг хүртээх зорилготойгоор Хаврын баярыг очиж сонирхох, багаа хөгжөөн дэмжих оюутнууддаа Оюутны Холбооны боломжит төсвийн хүрээнд нэг талын унааны зардалыг даан явуулах гэж байна.

Оролцох нийт оюутны тоо: 30
Явах өдөр: Баасан гараг - 2010 оны 5-р сарын 21
Цуглах цаг: Баасан гараг - 7:30
Уулзах газар: Чунгнамын их сургуулийн төв хаалган дээр

ЯВАХ ОЮУТНУУД ИЙШЭЭ ОРЖ НЭРЭЭ БИЧЭЭД БҮРТГҮҮЛНЭ ҮҮ.

Дэлгэрэнгүй унших...

Саяхан БНСУ-ын эрх баригчдаас гаргасан мэдээ олон монгол хүний зүрхэнд шар ус хуруулав. Солонгост тогтож суурьшсан нэгний хувьд "яа яахав, баригдахдаа хүрвэл нутаг буцна даа" гэсэн бодолтой байдаг юм гэхэд ах дүү, аав ээж, найз нөхдөөс ам өчгөө өгөн байж гуйсан, зээлсэн, орон байраа ломбардсан, банкны зээлэнд тавьсан нэгийн хувьд баривчилгаа гэдэг ёстой л гэгээн өдөр аянга цахилсантай адил хэрэг юм.

БНСУ-ын Хууль зүйн яам, Цагдаагийн газар хууль бусаар ажиллаж амьдарч буй гадаадын иргэдийг эх орноосоо албадан гаргах болсноо саяхан албан ёсоор зарлав. Тус улсын хууль бусаар ажиллаж амьдарч буй гадаадын иргэдийг эх оронд нь албадан буцаах гэсэн жинтэй шийдвэр энэ сарын 6-наас наймдугаар сарын 31-нийг хүртэлх хугацаанд үргэлжлэх гэнэ. Энэ оны арваннэгдүгээр сард болох "G20 " буюу Их 20-ийн уулзалт Сөүл хотод болохтой холбогдуулан тухайн үеийн аюулгүй байдал, террорист халдлагаас хамгаалах зорилгоор уг шийдвэрийг гаргажээ. Мөн Өмнөд Солонгос улсад хууль бусаар ажиллаж амьдарч буй гадаадын иргэд сайн дураараа эх орон руугаа явах бол ямар нэгэн торгууль оногдуулахгүйгүйгээр үл барам, БНСУ-д дахин нэвтрэх эрхийг хаахгүй аж. Харин хяналтын байгууллагын шалгалтаар баригдсан тохиолдолд тус улсад дахин ирэх эрхийг таван жилээр хааж, хоёр сая хүртэлх воны торгууль оногдуулахаар болов. Тус улсын эрх баригчид өөрийн орны үйлдвэр, үйлчилгээ эрхлэгчдэд ч гэсэн эдийн засгийн арга хэмжээ авахаа мэдэгдсэн.

Гэхдээ Гуулин улсын эрх баригчдын гаргасан шийдвэрийн хариуд манайхны улс төрчид ямар "нүүдэл" нүүдэг юм бол. "Баригдсаны чинь хохь, хэн та нарыг хууль бусаар тэнд ажиллаж амьдар" гэсэн юм гэсэн шижээргүй зан гаргах уу эсвэл "монголдоо ирээд яаж амьдарна даа, нэгийг бодьё, хоёрыг сэтгэе" гэх нь үү. Ямартай ч энэхүү асуултад одоогоор тодорхой хариулт олно гэхэд итгэлтэй муутай.

"Гадаад шилжилт хөдөлгөөн Монголд багагүй хөрөнгө оруулдаг. Улс орны эдийн засагт сайн нөлөөдөг" хэмээн ярих дуртай манай улс төрчид, эдийн засагчид хүний газарт, гүний хошуунд ахуй амьдрал, эрүүл мэнд, үр хүүхэд гээд олон зүйлээ орхигдуулж ирсэн элэг нэгтнүүдээ энэ л үед нь эргэж хармаар байгаа юм. Хилийн чанадаас сайн дураараа болон хөөгдөж туугдан ирж буй иргэдийн хувьд ирээд ажлын байр байхгүй, тэнд сурсан мэдсэнээ ашиглая гэхэд санхүү мөнгөний бололцоо хүрэлцдэггүй, жижиг, дунд үйлдвэр, үйлдвэрлэл эхлүүлье гэхэд тэднийг дэмжсэн төр засгийн бодлого гэхээр юм өнөөдөр алга байна. Ерөнхийдөө эргэн нийгэмшүүлэх хөтөлбөр гэж үндсэндээ манай улсад байдаггүй. Тиймээс өнөө л дасаж дадсан аргаар буюу ямар нэгэн байдлаар эргэж хилийн дээс алхахыг манайхан илүүд үздэг. Тухайлбал, өнгөрсөн онд хууль бусаар Монгол Улсын хил нэвтэрсэн 62 гэмт хэрэгт 74 хүн ял шийтгүүлжээ. Сүүлийн жилд улсын хил хууль бусаар нэвтэрсэн иргэдийн 26 нь буюу 35.1 хувь нь эмэгтэйчүүд, ял шийтгүүлэгчдийн 65 нь буюу 87.8 хувь нь эрхэлсэн тодорхой ажил, сургуульгүй хүмүүс байжээ. Түүнчлэн 4 оюутан хууль бусаар хил давсан гэмт хэрэг үйлдсэн байдаг. Энэ төрлийн гэмт хэрэгт ял шийтгүүлэгчдийн 55.4 хувьд нь хорих ял, 20.2 хувьд нь баривчлах ял, үлдсэн хувьд нь бусад төрлийн ялыг шүүх оногдуулсан байна. Хил хууль бусаар нэвтрэгчдийн 58.1 хувь нь 18-29 насны залуус байгаа бол 63.5 хувь нь бүрэн дунд боловсролтой хүмүүс байв.

Улсын Дээд шүүхээс гаргасан энэхүү статистик тоог харахаар, монголчууд юуны учир харь улс руу тэмүүлээд байна вэ гэх асуулт эндээс ургана. Тэд монголдоо байхад ажил олддоггүй, хангалттай цалин хөлс авдаггүй гэх улиг болсон дээрх шалтгааныг сөргүүлэн тавих биз. Тэгэхээр төр засаг иргэдээ хууль бус зам руу түлхэж болмооргүй байгаа юм. Сүүлийн үед манай иргэд өөрсдийгөө эрсдэлтэй байдалд оруулж, үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэрэг ялангуяа хүн худалдаалах гэмт хэргийн хохирогч, хар тамхи, мансууруулах бодис зөөвөрлөдөг зөөгч, түгээгч болсон. Иймд гадаадад буй иргэдийнхээ эрх ашгийг хамгаалах, нэгдсэн мэдээллийн баазтай болох, тэгснээр бүртгэлжүүлж хэн, хаана ажиллаж амьдарч байгааг мэдэж судлах боломжтой болохын дээр элчин сайдын яамны дэргэд хүний эрхийн асуудал хариуцсан ажилтантай байх нь зүйтэй байгаа юм.

Ганц өнцгөөс нь харвал гадаадад ажиллаж буй монголчууд эх орондоо хөрөнгө оруулж буй хөрөнгө оруулагч яах аргагүй мөн. Харамсалтай нь харьд ажиллаж амьдарч буй тэдгээр иргэний эрх ашгийг бүрэн дүүрэн хамгаалах явдал орхигдсон хэвээр 20 жил болж байна. Өнөөдөр манай улсаас албан ёсны гэрээт ажиллах хүч авдаг гурван орон байдаг нь БНСУ, Япон, БНЧУ юм. Албан тоогоор 80 оронд 100 гаруй мянган иргэд байдаг гэх. Харин албан бус тоогоор 140 оронд 300 гаруй мянган иргэн ямар нэг хөдөлмөр эрхэлж, сурч байгаа. Манай улсаас ажиллах хүч авч буй гадаадын улс орныг БНСУ тэргүүлдэг бөгөөд тэнд ажиллаж амьдарч буй монгол иргэдийн 60 хувь нь албан ёсны гэрээгээр хөдөлмөр эрхэлдэг аж. Энэ улсад хөдөлмөр хамгааллын журам зөрчигдөж, хоёр орны гэрээний гэрээний биелэлтэд тавих хяналт сул байснаас 2004-2007 онд 326 хүн амь насаа алджээ. Гадаадад ажиллах хүч гаргахдаа эрүүл мэндийн үзлэгт бүрэн хамруулж эрүүл хүнийг сонгон явуулдаг. Гэхдээ гэрээний хугацаа дуусч 3-5 жилийн дараа эх орондоо ирэхэд эрүүл мэндийн хувьд ямар нэгэн өвчтэй болж ирдэг байна.

Гэлээ ч монголчууд хор хохирлыг үл тоон гадагш тэмүүлсээр. Уг нь "Эргээд ирэхэд ээж сайхан, эргүүлж мөлжихөд хүзүү сайхан" гэдэгсэн. Гадаадад хуулийн дагуу болон хууль бус замаар ажиллаж амьдарч буй олон монгол нүүрэн дээрээ "эх орондоо очно оо" хэмээн ярьдаг ч хэзээ вэ гэдгээ өөрсдөө ч сайн хэлж мэддэггүй. Харин ч цаашдаа ойр хавийн хүмүүсээ байгаа газар руугаа татах, тэнд сургаж боловсруулах, ажилд төрөлд оруулах сонирхол нь давуу байдаг гэхэд болно. Ер нь албадангийн байдлаар нутагтаа ирж буй иргэдийн талаар хөндөж ярихаас гадна харьд буй залуусынхаа монгол руугаа гэх сэтгэлийн жолоог хэрхэн нааш нь эргүүлэх хэрэгтэй юм бол оо.

Мэдээллийн эх сурвалж: Б.Туул
Дэлгэрэнгүй унших...

1. 사이트는 http://www.edunet4u .net/index. jsp 이고

에듀넷은 한국교육학술정보원에서 운영하는 무료 교육용 웹사이트 입니다

우선 제가 조사한 한국어 교육사이트로는

2. 오케이코리언닷컴 - http://www.okkorean .com

3. Let`s Learn Korean - http://rki.kbs. co.kr/learn_ korean/lessons/ e_index.htm

4. Teenkorean - http://teenkorean. net

5.로제타스톤 http://www.rosettas tone.co.kr

6. 세종학당 (www.sejonghakdang. org)일반인 학습자, 결혼이민자, 외국인 근로자 등 학습자의 학습 목적에 맞게 한국어 과정(입문~고급과정)을 선택해서 공부할 수 있는 장점이 있는 것 같습니다

7. 한국 기술교육대학교 능력개발원 사이트 입니다. http://hrdi. kut.ac.kr

우선 사이버 교육과정에 등록하시고, 다양한 교육을 받아보시면

학생들의 관점에서 세심하게 프로그래밍 되어 있는 것을 느끼실수 있습니다.

오프라인 교육과정도 있으니 신청하셔서 받으시면 좋을 듯 합니다.

8. EBS 스크린 한국어 사이트

한국어 시청각수업을 할때 이용해도 유용한 사이트가 될것 같고 한국영화에 관심있는 학습자가 봐도 괜찮을 것 같아요. 영화 속 명장면을 보면서 그날의 표현을 익히고, 출연자들이 영화 주인공이 되어 배운 표현을 목소리로 연기도 해 보고, 퀴즈로 다시 한 번 확인까지 할 수 있어요. 구간 반복해서 들을 수도 있고 빠르게, 느리게 할 수도 있어 한번 이용해 봄직하네요. 또한, 영화를 보고 이야기를 나누며 다른 여러 나라들의 문화를 이해하고 소통할 수 있을 것 같네요.

▣ 방송일시

[지상파] 목, 금 오후 1시 40분 ~ 2시 10분

[플러스2] 목, 금 오후 3시 20분 ~ 3시 50분

9. http://languagdlab. bh.indiana, edu/korean101. html

한글 모음과 자음 쓰기를 시작하는 예비 단계에서 부터 말하기, 문법, 어휘, 듣기를 연습하는 단계. 워크북 듣기를 포함한 단계에서 Intertrated korean advanced imtermediate의 4단계의 과정을 들으면서 공부할 수 있는 사이트이다.

그중에서 마지막 4단계는 한국의 문화에 대한 글을 소개하는 내용으로 존대법, 노래방, 한가위, 유머, 문화유산, 나이를 묻는 것에 대한 미국 사람의 견해, 속담(새옹지마), 한국의 생활 양식 온돌방, 건강관리, 광고 문화, 흥부와 놀부등의 내용이 있다.

10. 한국어 교육 사이트 중, 재외동포재단 www. korean.net 을 소개합니다.

한국관을 클릭하면 한국의 역사, 문화유산, 한국 문화 상징, 한국 음식, 한국 둘러보기, 문화 영상 등 다양한 프로그램을 접할 수 있습니다. 제가 결혼이민자들과 함께 하는 시간에 자주 활용하는 유익한 사이트랍니다

11. '다문화가정 e-배움 캠페인' 사이트(http://ecamp. kdu.edu)로 한국에서의 생활, 한국어의 문법,

한국의 문화까지 애니매이션 형식으로 친근감있게 다양하게 다루고 있어 추천할만하다 여겨집니다. 한국어뿐만 아니라 영어, 중국어, 베트남어, 일본어, 태국어, 몽골어까지 나오므로 다문화사람들이좀더 쉽게 한국어와 한국문화를 받아들일수 있는 좋은 기회의 사이트입니다.

12. 법무부 :http://www. kiip.kr/

법무부 사이트로 들어 가면은 위 사이트를 찾으실 수 있을 것입니다. 여기는 사회통합프로그램이라고 해서 이민자들이 우리의 문화를 좀 더 빨리 배울 수 있게 해주는 정말 괜찮은 사이트라고 생각 듭니다

13. 한국이 알고 싶다. http://www.prkorea. com/

14. 서강대학교 한국어강좌 http://korean. sogang.ac. kr/

15. 배재대학교 한국어학습사이트 http://w2.pcu. ac.kr/~eckfl/ korean2/main2. html

16. http://www.livemoch a.com/ 이사이트는 꽤 많은 전세계 사람들이 각자 외국어를 배우기 위해 등록되어 있는데, 가입은 메일확인을 통해 이루어집니다. 한국어로 되어있습니다.

17. 벼리 한국어학당입니다.

http://www.byeori. net/

18. 이주민방송 http://www.mntv. net 이 그것인데요.

한국에 이주 외국인들이실생활에서 필요할만한 한국어 강의가 "생활한국어"라는 항목으로

초급1,2단계 및 중급1,2단계로 구분되어 있습니다. 각 단계마다 주제가 있어서 실제 생활에서 쓰이는 문법과 표현들을 외국인이주민께서 직접 상황별로 역할극 동영상을 촬영한 강의가 게시되어 있습니다.

19. http://www.glokorea n.org/인것 같습니다.

한국어세계화 재단에서 만든 사이트인데 한국어 관련시험에

관한 정보뿐만아니라 한국어 교실이 개설되어 있는데

기초와 중급을 공부할 수 있도록 되어 있고 특히

한국어 질의 문답 및 퀴즈와 설문조사를 통해 학습자들이

한국어를 공부하는 동안 어려운 점을 질문할수도있고

자주 틀리는 것을 퀴즈를 통해 학습할 수 있도록 마련해 둔 것이

좋은 것 같습니다.

20. "다문화 가정 e배움캠페인" 사이트에는 여성결혼 이민자를 위한 한국어 교육이 있어요.

단계별로 선택하면 소단원으로 제목이 있고 '한글, 영어, 중국, 베트남, 일본, 태국, 몽골'로 번역이 되어 본인 나라에 해당되는 것을 클릭하면 한국어와 이민자 나라의 언어로 쉽고 재미있게 배울 수 있습니다. '시작해요. 배워요. 연습해요. 한국문화. 정리해요'의 수업 단원별로 잘 정리되어 있어 혼자서 한국어 공부를 하고 한국 문화를 배우는데 도움이 많이 됩니다.

21. http://www.jumpkore an.com/a/ korean/

이 사이트는 영어로 구성되어있습니다.

유료사이트이기는 하지만, 2단계로 나뉘어져있고,

(2단계는 우리나라 티비프로그램을 보며 공부하는 방법인 듯 합니다. 드라마의 종류도 최근에 방영한 드라마로, 꾸준히 홈페이지 관리를 하고 있음을 엿볼 수 있습니다.)

게시판이 없어서 고민했는데, 메뉴 중에서 [customer center]를 들어가보니, 질문을 남길 수 있는 공간이 있었습니다.

22. 온라인 언어 교육을 받아본 곳이 Wallstreet 라는 곳이 있습니다:

www.wallstreet- institute. de

자신이 원하는 시간에 언제든지 로그인해서 배울 수 있는 곳이라 성인, 직장인들에게 각광을 받고 있으며, 경희 사이버 대학교와 같이 스스로 진도를 조절하고, 하루 24시간 언제든지 이용이 가능하다는 장점이 있습니다.

23. 부키 무료동화나라

www.buki.co. kr

어린이 대상의 사이트입니다만 동화를 무료로 볼 수 있기 때문에 한국어를 배우는 학습자들에게 사용해도 좋을 것 같아 올립니다.애니메이션과 함께 소리도 나고 아래에 한글로 자막도 나옵니다.

24. -말뭉치 검색 사이트

21세기 세종계획이라는 사이트입니다.

www.sejong.or. kr

25. http://pullip. ktdom.com/ 풀잎동요마을

한국어를 가르치면서 실제로 자주 이용하는 사이트입니다

26. 이에 저는 '한글학회'를 소개합니다.

자주 헷갈리거나 틀리기 쉬운 '우리말 돋보기'난... 또 한글마당 과

한국어 교사의 대화 공간 난도 유익하답니다.

www.hangeul. or.kr

27. 저는 "코스넷"이라는 교육과학기술부에서 만들어진 사이트를 소개 합니다.

http://www.kosnet. go.kr/ 이곳에서 있는 "Study in korea"는

28. CYBER KOREAN SCHOOL http://www.korean- edu.com

저도 게시판 탐색을 계속 하다가 찾아간 사이트 입니다.

첫 화면에서 주제별/놀이별/상호교류별로 분리를 했습니다.

상호교류별로 들어가보면 펜팔, 에세이에 웹디자인교육까지

봐주고 있어, 수준별 한국어 기본 학습은 물론, 이에 더해

한국 문화에까지 쉽게 접근해서 살펴볼 수 있도록 정리가

잘 되어 있습니다. 특히, '펜팔과 동호회'는 사이버 공간상

다른 사람들과 접촉하여 친목을 도모할 수 있어 최상의

상호작용을 돕고 있지 않나 하는 생각이 들었습니다.

29. 부산 대학교 국어 평생 교육, 우리말 배움터

www. urimal.cs.pusan. ac.kr

30. classroom.re. kr ( KICE 교수학습 개발 센터)

이 사이트도 한국어 주제별 자료, 기초 학력 증진 자료등을 구하기 위해 종종 들어 가는데

사용자간의 게시판 활용이 뜨겁습니다.

31. 국립 국어원

Source: Monkey.mn

Дэлгэрэнгүй унших...

О.Дашбалбар агсаны хайртдаа бичсэн захидал

Гэхдээ чи зун надад бичсэн захидалдаа «Чи надад олон жил дурлаж явснаа тэвчиж чадсан шүү дээ. Одоо ч сэтгэлээ бариач» гэсэн бий. Цэнэг хэчнээн их хуралдах тутам аянга хүчтэй ниргэдэг тухай би хариундаа бичсэнээ санаж байна. Би бүхнийг биедээ хадгалж бүх насаараа хүмүүсээс хайраа нууж чадах байсан гэж үү?



Гэхдээ чи зун надад бичсэн захидалдаа «Чи надад олон жил дурлаж явснаа тэвчиж чадсан шүү дээ. Одоо ч сэтгэлээ бариач» гэсэн бий. Цэнэг хэчнээн их хуралдах тутам аянга хүчтэй ниргэдэг тухай би хариундаа бичсэнээ санаж байна. Би бүхнийг биедээ хадгалж бүх насаараа хүмүүсээс хайраа нууж чадах байсан гэж үү?

Yгүй ээ. Өнгөрсөн бүх он жилүүдийн турш би чамд хайртайгаа бүхнээс нууцалж, чимээгүйхэн шаналж, чимээгүйхэн шиг шүлгээ бичиж явсан. Бүхнийг чадлынхаа хэрээр тэвчиж, хэрээс хэтрэх үед хааяа чам руу очдог байсан. Чинийхээ сайхан царайг түр зуур ч болов харж, тайвнаар ойр зуурын юм ярьж хөөрч байгаад л явдаг байсан. Энэ үед чи намайг ойлгоогүй, эгчмэд хүний байрнаас ханддаг байсан даа.

Гэхдээ энэ бүхнийг чи минь одоо ойлгож байгаа. Би одоо маш их шаналж байна. Сэтгэл зүрхээ жаахан ч болтугай амраахын тулд чамд ярих хэлэх ёстой бүхнээ, уулзаж ярих, мөн захидалд бичих боломжгүй учир энэ тэмдэглэлийг бичих нь зүйтэй биз. Өдөр бүр чамд захиа бичмээр санагдана. Гэвч сэтгэл зүрх минь «Болохгүй. Оюунхандад үнэхээр л хайртай юм бол түүнийгээ бодож тэвч, хүмүүсийн анхааралд өртөх хэрэггүй гэж шивнэх юм»

Амьдрал гэж юу вэ? Мэргэд энэ асуултад янз янзаар хариулжээ. Нэг нь зовлон гэж үзэж. Нөгөөх нь жаргал гэж эсэргүүцжээ. Бас зарим нь жаргалаа зовлон гэж үздэг байхад нөгөөх нь зовлонгоо жаргал гэж сайрхдаг аж. Ноён Маркс энэ асуултад «Амьдрал бол тэмцэл» гэж товчхон хариулжээ.
Харин чи юу гэж бодно вэ? Чөтгөр ав, амьдралын тухай бодох ямар хэрэгтэй юм бэ? Бодсон ч, эс бодсон ч амьдарч л байна шүү дээ. Амьдрах гэж зүтгэж байна. Амьдрал надаар дутна гэж үү? Зуун жилийн дараа л гэхэд өөр хүмүүс амьдарч, өөр тогоруу ганганаж, өөр шүлэгч өөр хүүхэнд дурлана шүү дээ.


Дэлгэрэнгүй унших...

энэ миний хамгийн дуртай ТОЙМ сэтгүүл дээр нийтлэгдсэн байсан нэгэн ГААМП гэх блогчний бичлэг. надад их таалагдсан. тэгээд та бүхэнтэй хуваалцвал сонирхолтой бас инээдтэй байх гэж бодлоо...


Дахиад Солонгос явмаар санагдчихлаа. урьд нь бас явмаар санагдаад байсын, уг нь явж үзээгүй л дээ гэдэг онигоо шиг би дахин дахин гадаад явмаар санагдаад байдын. заавал Солонгос биш, гадаад л бол гадаад. эрээнэнграад хот байсан ч болно. тэхийн тулд надаа гадаад паасвард хэрэг болно. гадаад паасвард авахын тулд иргэний үнэмлэх хэрэгтэй, тэр иргэний үнэмлэхийг авахаар цэргийн зарлан ирнэ. цэрэгт явахаар хүн амьтанд зодуулж нүдүүлээд бүтэн жил ажил хийхгүй, мөнгөгүй болоод гадаад явах лөөлөө болно. Би гадаад лав явкуу ээ. Уг нь ёстой явган ч болтугай нэг хийлийн дээс алхаж гарчаад, буцаж оронгуутаа ээ ЭХ орон маань салхи, дэлгэсэн тэрлэг шиг нутаг мутгаа гээд уулга алдаж үзхийсэн.
уг нь нэг тэгээд хэнгэнтэл санаа алдаад нутгаа санасан сэтгэл мээнь хүний унасан газраа гэж, аргагүй л нутгаа санах юм даа хүний нутагт удахаар, унасан нутаг угаасан ус минь... гээл гоё гоё үгнүүд хэрэглэж болно шүү дээ. тэгээл жоохон цмцгэр загнаал, таануус жинхэнэ азтай улсаа Монголдоо байна гэдэг. би дахиж гадаад явахгүй, одоо монголоо хөгжүүлэхээр ирсэн гээл яриул айн, сүртэй биз дээ? зиа энэ бол эхний хэсгийн яриа шүү дээ. ирчээл, эргүүм шиг хэдэн жил болсон байж нутгаа саналаа ээжийнхээ цай майг гээд унуул шоолуулна шүү дээ. юмны тунг тааруулах хэрэгтэй.
зиа жоохон удаад ирвэл бүх яриагаа намайг гадаадад байхад гэж эхлэх хэрэгтэй. намайг гадаадад байхад мөн ч хэцүү байсы шүү. тэгээл сүүлдээ янзтай юм болдымаа. хүн ер нь олон хүмүүстэй нөхөрлөж бариад явбал. нэг хар нөхөр байж билээ. тэрүүнийг бол мань үйлийг нь үздэг байлаашд гэж ярина шүү дээ. тэхээр хүмүүс юу гэж ойлгох вэ гэхээр энэ гадаадад явжаагаад өөрийн хүчээр лайтай амьдарч байсан аафрик баагийгийн үйлийг нь үздэг аймар гар байж, Монголчуудад бол африкууд чинь майк тайсоноор л бууна биз дээ? яс юман дээр нэг наранд харалцан ч байж болно шдээ. бүүр нэг шар хүүхэнтэй орооцолдоод гэж авч ч болно. зиа төр эдийн засгийн тухайд бол гадаад мэдээ сайн үзэж байгаа л намайг гадаадад байхад гэж яриад байж болно. бүгд амаа ангайтал сонсоно биддээ?
зоо тэгээд нэлээд удаад ирвэл би бүх юмийг үгүйсгэнэ. аа монголчууд ёстой хийж чаддаггүй шд. монголд тийм ч юм байхгүй, ийм ч юм байхгүй миа юмаа, гээл ярих хэрэгтэй. эндээс шууд ойлгогдоно. энэ нөхөр нэлээд сүрхий газар гадаадад байж дээ.
манай монголчууд иймэрхүү гардаа гээл. монгол хүн үнэн бүдүүлэгээ, хэзээ соёлжноо...


Дэлгэрэнгүй унших...

БНСУ-ын Хууль зүйн яам болон Цагдаагийн газар хамтран 2010 oны тавдугаар сарын 6-наас буюу маргаашнаас эхлэн тус улсад хууль бусаар ажиллаж, амьдарч буй иргэдийг албадан гаргахаар болжээ.
Өнөөдрийн байдлаарх албан бус тоогоор тус улсад 32 мянга гаруй Монгол иргэн ажиллаж, амьдардаг аж. Өөрөөр хэлбэл, манай улсын нэг аймгийн хэмжээний хүмүүс Өмнөд Солонгост ажиллаж, сурч, амьдарч байна гэсэн үг юм. 2009 оны эцсийн байдлаар БНСУ-д гэрээгээр ажиллаж буй манай гэрээт ажилчдын тоо 14040 байсан ба энэ тоо нь шинээр орж ирж байгаа болон ажлын байраа өөрчилж буй иргэдээс шалтгаалан өөрчлөгддөг байна.Өмнөд Солонгост хууль бусаар оршин сууж байгаа хүний тоогоор Монгол Улс дээгүүр байр эзэлдэг боловчодоогоор энэ талаархи мэдээлэлд манай улс төдийлөн нарийн тоо гаргаж, анхаарал хандуулсан зүйл алга байна.


БНСУ-ын албаны газраас тавдугаар сарын 6-наас наймдугаар сарын 31 хүртэлх хугацаанд хэрэгжүүлэх Өмнөд Солонгост хууль бусаар ажиллаж,амьдарч буй гадаадын иргэдийг эх оронд нь албадан буцаах албан ёсны шийдвэрээ ирэх 2010 оны арваннэгдүгээр сард болох "G20 " буюу Их 20-ийн уулзалт Сөүл хотод болох гэж байгаатай холбоотойгоор, мөн тухайн үеийн аюулгүй байдал, террористуудын халдлагаас хамгаалах зорилгоор гаргасан байна.
БНСУ-ынХууль зүйн яам нь дээрх ажиллагааг явуулахдөрвөн сарын хугацаандӨмнөд Солонгос улсад хууль бусаар ажиллаж, амьдарч буй гадаадын иргэд сайн дураараа эх орон руугаа явах бол ямар нэгэн торгууль оногдуулахгүйгүйгээр үл барам, БНСУ-д дахин нэвтрэн орох эрхийг хаахгүй гэдгээ мэдэгдэж байгаа юм. Харин хяналтын байгууллагын шалгалтад өртөн, баригдсан тохиолдолд тус улсад дахин ирэх эрхийг таван жилээр хааж, хоёр сая хүртэлх воны торгууль оногдуулахаар болжээ.Гадаадын иргэдийг хууль бусаар ажиллуулж байгаа аж ахуйн нэгж, компаниуд өөрсдөө сайн дураараа, бичиг баримтгүй хүмүүс ажиллуулж байгаагаа мэдэгдэн, Инчон дахь нисэх онгоцны буудлын дэргэдэх Гадаад иргэний асуудал эрхлэх газарт аваачиж өгвөл ямаp нэгэн торгууль ногдуулахгүйгээр, цаашид албан ёсны гадаад ажилчин авч ажиллуулах эрхийг нь хаахгүй байх гэнэ.Хэрвээ аж ахуйн нэгж, компаниуд энэхүү шалгалтад өртөн, хууль бусаар гадаадын ажилчин ажиллуулж байсан бол, гадаад ажилчин ажиллуулах эрхийг ньгурван жилээр хааж, 20 сая хүртэлх воны мөнгөн торгууль ногдуулахаар болжээ.
Хамгийн сүүлд2005 онд БНСУ-д хууль бусаар ажиллаж, амьдарч буй гадаадын иргэдийг албан хүчээр гаргах ажлыг тус улсын цагдаагийн газар болон Хууль зүйн яам нь хамтран явуулж, нийт 17 мянга гаруй хүнийг эх оронд нь буцааж байсан бол энэ удаа 10 гаруй мянган хүнийг эх оронд нь албадан буцаах байх гэсэн урьдчилсан тооцоо гаргаж байгаа ажээ.
Мэдээллийн эх сурвалж: News.mn

Дэлгэрэнгүй унших...

ЧvндэМОХ нь ашгийн бус сайн дурын байгууллага бэгээд гаднаас ямар нэгэн санхvvгийн дэмжлэг авдаггvй. Холбооны гишvvд ээрсдийн идэвхи санаачлага, боломж дээр тулгуурлан Чvндэ-д суралцаж буй Монгол оюутнуудыг хамруулсан vйл ажиллагаа зохион байгуулдаг билээ.

2009 оны 3 сард ЧvндэМОХ-ын шинэ бурэлдэхvvн сонгогдож 1 жилийн хугацаанд нилээд хэдэн ажлыг амжилттай зохион байгуулж холбоогоо ээрсдийн боломжийн хирээр санхvvжvvлж ирсэн билээ.

Энэ 1 жилийн хугацааны холбооны санхvvгийн тайланг оюутан та бvхэнд танилцуулж байна.

Орлого:
2009 оны 10 сард зохиогдсон Чундэгийн Хоолны Эдэрлэг. Нийт 250 воны 320 ширхэг талон цугласны 80 000 вон.

2009 оны 12 сард зохион байгуулсан Шинэ Жилийн Vдэшлэг. Дуудлага худалдаагаар 1 ширхэг хивс 250 000 вон, 1 ширхэг Чингис архи 100 000 воноор тус тус зарсны нийт 350 000 вон.

Нийт дvн 430 000 вон.

Зарлага:
2009оны 11 сард Улс Тунхагласны баяраар зохион байгуулсан сагсан бэмбэгийн тэмцээнд зориулсан анонс 30 000вон.

2009 оны 12 сард ЧvндэМОХ-оос зохион байгуулсан Эрдэм Шинжилгээний Хурал. Хуралд илтгэл тавьсан хvмvvст дурсгалын зvйлс болон ундаа, печень авахад нийт 50 000вон.

2010 оны 2 сард Сар Шинийн баярыг тохиолдуулан Чvндэ-гийн заал авахад 25 000 вон.

Сагсны бэмбэг 25 000 вон

2010 оны 2 сард тэгэссэн оюутнуудад дурсгалын зvйлс авахад 42 000 вон тус бvр зарцуулсан болно.

Нийт дvн: 172 000 вон

Vлдэгдэл: 258 000 вон

Бид Монгол Улсын ирээдvйн сэхээтнvvдийн хувьд, Чуннам хэмээх нэрээр овоглож буй хэсэг бvлэг хамт олны хувьд нэгдэн, бие биенээ дэмжиж, бие биенээсээ суралцаж, цаашид хэгжин дэвших нь бидний Солонгос улсад суралцаж байх хугацаанд ээрсдийн эмнэ тавиж буй зорилгын нэг хэсэг нь байх ёстой болов уу. Тиймээс оюутан та бvхнийг ЧvндэМОХ- ын vйл ажиллагааг дэмжиж, идэвхитэй оролцохыг хvсч байна.

Хvндэтгэсэн,

ЧvндэМОХ

Дэлгэрэнгүй унших...

“Эрдэм -2010” Эрдэм Шинжилгээний Бага Хурал болон “Хаврын баяр-2010”
арга хэмжээнүүдийг зохион явуулах ерөнхий хөтөлбөр

№1. “Эрдэм 2010” Эрдэм Шинжилгээний Бага Хурал

Хэзээ: 2010 оны 5-р сарын 21ны Баасан гараг
Хаана: Солонгосын Олон Улсын Боловсролын Хүрээлэнгийн байр\NIIED\

ЭШБХ-ын зорилго: “Эрдэм 2010” Эрдэм Шинжилгээний Бага Хуралын зорилго нь БНСУ-д суралцаж байгаа оюутан залуус өөрсдийн судалж суралцаж байгаа судалгааны ажилынхаа чиглэлээр илтгэл тавиж харилцан туршлага солилцох, мэдээлэл хувцаалцахад оршино.



Хамрах хүрээ: Байгалийн ухааны болон нийгмийн ухааны гэсэн үндсэн хоёр чиглэлээр магистрантур доктронтур нэг түвшинд баклаварын оюутанууд нэг түвшинд илтгэх бөгөөд нийгмийн ухааны төрөлд: Нийгэм судлал,Түүх, Улс төр, Хэл Шинжлэл, Уран зохиол,Эдийн Засаг,Менежмент, Боловсрол,Архитектур, Дезайн гэх мэт
Байгалийн ухааны төрөлд: Математик, Физик, Хими, Анагаах Ухаан, Геологи, Биологои, Биотехнологи, Мэдээллийн технологи болон компьютер програм болон бусад

Илтгэлийн материалаа уридчилан ирүүлэх: Оролцогч бүр илтгэлийн MS-Office Wordпрограмын А4 хэмжээгээр нийт 10 хуудаст багтаан мөн илтгэлийн товч танилцуулга буюу абстрактыг монгол хэл болон англи эсвэл солонгос хэл дээр MS-Office Wordпрограмын А4 хэмжээгээр 1 хуудаст багтаан бичиж дараах и-мейл хаягаар ирүүлэх.

Хүлээн авах эцсийн хугацаа: 2010 оны 5-р сарын 16-ны Ням гарагийн 18 цагт хүртэл хүлээн авна
Хүлээн авах хаяг: cmoxcmox@yahoo.com

E-мейлээр илтгэл ирүүлэхдээ анхаарах зүйлс:

1. Судалгааны ажлын сэдэв
2. Овог нэр
3. Сургуулийн нэр болон Тэнхим
4. Утас, Электрон хаяг
5. Оюутны үнэмлэхийн дугаар зэргийг заавал бичиж ирүүлнэ үү.

№2. “Хаврын баяр-2010” спортын наадам

Хэзээ: 2010 оны 5-р сарын 22ны Бямба гараг
Хаврын баярын төрөл: Сагсан бөмбөг, шатар, ширээний теннис гэсэн үндсэн 3 төрлөөр тэмцээн зохиогдож, олс таталт, дээсэнд үсрэх, шагайн харваа зэрэг хөгжөөнт тоглоомууд
Хаана: 5 дугаар сарын эхээр жич мэдээлнэ.

Мэдүүлэг хүлээн авах: Үндсэн 3 төрөл болох сагсан бөмбөг эхлэж мэдүүлгээ ирүүлсэн эрэгтэй 12 баг эмэгтэй 6 багаар таслах бөгөөд, шатар болон ширээний теннист хязгаар байхгүй. Багын мэдүүлгүүдийг 2010 оны 5 сарын 20ны Пүрэв гарагын 18 цаг хүртэл хүлээн авна.

Хүлээн авах хаяг: cmoxcmox@yahoo.com

Мэдүүлэг ирүүлэхдээ анхаарах зүйлс:
1. Аль төрөл мэдүүлэг явуулж байгаагаа тодорхой бичих
2. Сургууль
3. Багийн гишүүдийн овог нэр оюутны үнэмлэхний дугаар
4. Багийн ахлагчийн нэр болон утас и-мейл хаяг зэргийг заавал бичих
5. Бүртгэлийн хураамж: Сагсны баг тус бүр 30.000вон, Ширээний теннис оролцогч тус бүр 5000вон, Шатар5000вон
6. Бүртгэлийн хураамж хүлээн авах данс:

Тэмцээнд ирэхдээ анхаарах зүйлс:

1. ОЮУТНЫ ҮНЭМЛЭХээ заавал авч ирэх. Оюутны үнэмлэхгүй тохиодолд тэмцээнд оруулахгүй.
2. Өөрсдийн бөмбөг, ракет, шатараа авч ирэх

№3. Хаалтын үдэшлэг.

Хүндэтгэсэн СМОХ. УЗ.ХЗ
2010.04.23
Дэлгэрэнгүй унших...

Шинэ үеийн Монголчууд гадаад паспорт гэдэг юмыг өвөртлөж гадна ертөнцийн хаалга үүдийг нээж чөлөөтэй орж гардаг болсноос хойш Монголын хамгийн олон хүн орж гарч байгаа нь Өмнөд хөрш Хятад дараа нь Өмнөд Солонгос буюу Солонгос орон болж магадгүй. Хоёр ч авиа компаний шууд нислэгтэй болохоор мөнгөтэй зоостой улс нь бараг хагас бүтэн сайнаар дэлгүүр хэсэх гэж юм уу, зугаалах казинодох гэж, эсвэл бие хаагаа эмнүүлэхээр бараг мөнгөө үрэх гэж ирдэг, мөнгөгүй ядуучууд нь хэдэн цаасаа зуучлал, жуулчлал гээчид нь бариж, зарим нь ч орон байраа үгүй хийн хийн мөнгөтэй юмтай болохоор амидралын мөр хөөж ирдэг газар Солонгос болоод нэлээд хэдэн жилийн нүүр үзэж байна. Сүүлийн арваад жил бараг айл бүл болгоноос дор хаяж нэг хүн энд ажиллаж, бараг бүх зурагтаар Солонгосын савангийн дуурь гаргасны хүчинд энэ орны нийгмийн тухай ерөнхий ойлголт үндэсний хэмжээнд хангалттай сурталчлагдсан гэж үзэлтэй.



Солонгосын хойг, Солонгос орон. Нэг угсааны үндэстэн боловч комунист, капиталист нийгмийн тэс өөр зохион байгуулалттай нийгэмд хаяа хатган орших Солонгосын хойг бол 120.540 хавтгай дөрвөлжин км нутаг дэвсгэртэй, уртаашаа ердөө мянган километр, өргөөшөө хамгийн нарийн газраа 216 км. Нутгийн бараг 70 хувь нь ой мод, уултай. Уул нь тийм өндөр биш, Жежү арал дээр байдаг хамгийн өндөр Халласан уул 1950 м. Хан мөрөн 514 км урт. Халуун рашаан олонтой боловч газар хөдлөлтийн бүсэд ордоггүй нь сайн талтай. Ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах засаглалтай энэ улс есөн аймаг, Бусан, Даегү, Инчеон, Гвангжү, Даежеон, Үлсан гэсэн зургаан томоохон хот, 77 жижиг хот, 88 сумаас бүрдэнэ. Эдийн засгийн хүчин чадлаар Азидаа дөрөвт, дэлхийд арван нэгт орж байна.
Саяхан ажлын далимаар Өмнөд Солонгосын нутгаар ойр зуур жаахан аялаад ирлээ. Өмнө ч хувь, хувьсгалын ажлаар хэд хэд ирсэн бөгөөд ирэх болгондоо өөр өөр газар орон, үзвэр үйлчилгээ сонирхож явлаа. Солонгосын өв соёлын мянга мянга дурсгалыг үзээд үзээд баршгүй. Өмнөд Солонгосын хүн ам нэгэнт 50 сая гарчээ. Нэг сая орчим гадаадынхан оршин сууж байгаа нь хүн амын 2 хувитай тэнцэж байна. Үүнд хамгийн их нь хятадууд 441.334 буюу 44 хувийг эзлэж байгаа бол дараа нь 117.938 буюу 12 хувиар Америкууд орно. Үүний дараа Вьеьнамууд 64.464, Филипин 50,264, Тайландууд 42.792 гээд Монголчууд 34 мянгаар удаалах болов уу.
Энэ улсад 724.967 хүн урт хугацааны оршин суух зөвшөөрөлтэй бөгөөд үүний 404.051 нь үйлдвэрлэлийн дадлагажигч гэдэг статусаар амидарч байна. 104 мянга нь Солонгосчуудтай гэрлэсэн бол 47.500 нь их дээд сургуульд сурч байгаа гэнэ. Гадаадынханы 36 хувь нь Геонгги аймагт, 28.5 хувь нь Сөүл орчимд, 5.8 хувь нь Инчеон хотод, 4.6 хувь нь Өмнөд, хойд Гёонгсанг аймагт амидран суудаг гэнэ дээ. 2020 он гэхэд гадаадынхан 3.6 саяд хүрч хүн амын 7.2 хувьтай тэнцэнэ гэж үзэж байна. Хууль бусаар оршин сууж байгаа 220 мянган гадныхныг энэ тоонд оруулдаггүй юм байна. Үүний 101.984 нь хятадаас, 14.749 нь Филипинээс, 14.333 нь Вьетнамаас байгаа гэж үзэж байна. Албан бус мэдээгээр хууль бусаар оршин суугаа 11 мянган монгол хүний ихэнх нь үйлдвэрт ажилладаг бөгөөд 1667 иргэн солонгос хүнтэй гэрлэн сууришиж, 500 шахам хүүхэд амидралын эрхээр эцэг эхээ даган иржээ. 2008 онд гэхэд л 378 иргэн авто машин, элдэв янзын үйлдвэрлэлийн осол, архи тамхи, зодоон цохион, өвчин зовлонгоор Солонгост өөд болсон гэх бөгөөд арав хоногт нэг хүн нас барж, таван хүн хэрэгт төвөгт хутгалдаж, зургаан хүн гэмтэж бэртэж байна гэсэн тоог БНСУ дахь Монгол Улсын Элчин Яам гаргасан юм байна. Түр оршин суугаа монголчуудын 60.3 хувь нь 30 хүртэлх насны байгаагаас 51.8 хувь нь дээд боловсролтой байна гэнэ. (энэ хэдэн тоог “Солонгост байгаа Монголчууд” нийтлэлээс авлаа. зох.) Гадаад иргэдийн визийн зөрчил 2004 онд 209 мянга байсан бол 2007 онд 223,464 болж өссөн байна, гэмт хэрэгт холбогдох нь 2004 онд 9103 байснаа 2007 онд 14524 болж нэмэгдсэн нь Солонгосын цагдаагийнхны сэтгэлийг зовоож буй асуудал гэнэ.


Солонгос улсын далбааны учир. Манайхан Солонгосын далбааг сайн танина. Харин бэлгэдлийнх нь учир холбогдолыг хэр мэддэг юм бол? Солонгосын үндэсний далбааг таегеүки гэх бөгөөд Азийн гүн ухааны арга, бэлгийн бэлгэдлээр зохиогдсон энэ далбааны улаан нь аргыг, хөх нь билгийг үзүүлж орчлон ертөнцийн хэм тэгш уялдаа холбоо, хөг аялгууг бэлгэднэ. Тойргийн гадуур гадуур байрлах дөрвөн төрлийн trigram-ын гурван урт зураас нь тэнгэрийг, зургаан богино зураас нь газрыг, хоёр урт, хоёр богино зураас нь галыг, дөрвөн богино, нэг урт зураас нь усыг бэлгэдэнэ.


Үндэсний бэлгэдэл цэцэг мүгүнгва цэцэг. Азийн ихэнхи улс өөрийн гэсэн үндэсний бэлгэдэл цэцэгтэй байдаг. Солонгосын бэлгэ тэмдэг болсон цэцэг нь мүгүнгва буюу Шароны сарнай хэмээх цэцэг юм. Энэ цэцэг жил бүрийн 7-10 дугаар сард цэцэглэж Солонгос орны нэрийн хуудас болж байдаг аж. Энэ цэцгийн нэр нь солонгос хэлний мүгүнг буюу үхэшгүй мөнх гэсэн утгатай үгийн үндэсээс гаралтай аж.

Энэ жил хавар оройтож байна. Солонгос орон бие биеэсээ илэрхий ялгарах дөрвөн өөр улиралын орон. Манайх шиг эрс тэс биш ч улирлын өнгө болоод амисгаа нь мэдрэгдэнэ. Гурван сарын сүүл, дөрвөн сарын эхээр цэцэг навч дэлгэрэн амилаж хавар ирнэ. Гурваас таван сар хүртэл хамгийн тааламжтай улиралтай. Зургаан сараас борооны улирал эхлэж ногоо боловсроно долоон сар хүртэл үргэлжлэнэ. Зургаан сарын дундаж хэм нэмэх хорин хэм бол найман сар бол хамгийн халуун сар. Есөн сарын сүүлээс намаршина, ес, арван сар бол есөн шидийн өнгө бүрэлдсэн алтан намрын сайхан цаг. Арван сард эх газрын хуурай сэрүүн уур амисгал орно. Арван хоёроос хоёрдугаар сар хүртэл манайх шиг тас няс хийсэн хүйтэнгүй ч жаахан жихүүн хүйтэн улирал үргэлжилнэ. Зарим жил хэд хэдэн удаа цас орно.


Шашины эрх чөлөөний орон. Солонгосчууд ёстой шашин төрийн жинхэнэ эрх чөлөөнд амидардаг улс. Солонгосын уламжлалт шашин бөө мөргөл, буддын шашин, конфүгийн шашин гээд байхгүй шашин бараг алга. Христиан шашин мөн тус хойг дээр 18 дугаар зууны сүүл үед дэлгэрсэнээс хойш хүчтэй хэвээр нийгмийн гол дүрд тоглосоор байна. Нар жаргаж гэрэл гэгээ асахлаар хэдэн метрт хэчнээн Христийн сүм байгааг тоолж болохоор.

Солонгос хэлийг манайхан сайн сурч байна. Солонгос хэл бол алтай овгийн хэлэнд хамаардаг Монгол, Унгар, Турк, Финикс хэлтэй адил залгамал хэл учраас манайхан их амархан сурдаг. Хангүел буюу Солонгос цагаан толгой нь 10 эгшиг, 14 гийгүүлэгчтэй. 1442 онд Сэжонг хааны удирдлага дор хэсэг эрдэмтэд өөрийн хэл аялгуундаа тохирсон солонгос бичгийг зохион бүтээжээ. Солонгос хэлийг роман галигаар хэрхэн бичих зарчимыг 2000 онд засгийн газраараа батлуулан мөрдөж байгаа юм байна.


Түүх сөхвөл Солонгосууд хагас сая жилийн өмнөөс сууришжээ. Анхны төр улс Гожосеон буюу эртний Жосёон буюу Чосон улс МЭӨ 2333-108 онд оршин тогтножээ. Солонгосын үүсэл гарлыг ярихад тэд Дангун буюу Солонгос улсын үүсэл гарлын домгийг заавал хэлэлцдэг.
Ханяанг буюу одоогийн Сөүл хотыг 1394 онд улсын нийслэл болгон тунхаглажээ. Тэр үеийн бариж байгуулсан хотын ордон байшин барилга, хаалга туурга өнөөдрийг хүртэл өнгөлөг сайхан гялалзаж байна. 1910 онд Японууд Солонгосын хойгт довтолсоноор Жосёон Улсын үе төгссөн байна. Солонгос Японы колончилолд дэлхийн хоёрдугаар дайны төгсгөл хүртэл 35 жил байсан билээ. 1945 оны 8 дугаар сарын 15 нд Япон бууж өгч, Солонгосын хойгоос гарч явлаа. Энэ цагаас хойш Солонгосын хойг хоёр хуваагдан Өмнөд Солонгос дэлхийн чөлөөт бүс болж, хойд Солонгос коммунист чиг баримжаа барин хөгжиж эхлэсэн билээ. Бүгд Найрамдах Солонгос улс өөрийн бие даасан улсын засаг захиргааг үүнээс хойш гурван жилийн дараа зарлан тунхаглаж, Хойд Солонгос Өмнөдийг дайрснаар Солонгосын дайн 1950 оны 6 сарын 25 нд эхлэсэн байна. Энэ дайнд сая сая хүн орох оронгүй, оочих аягагүй болж, гурван сая солонгос хүн нас барсан бөгөөд үүний гуравны хоёр нь Хойд Солонгосчууд юм байна. Гурван жил байлдсаны эцэст харилцан буулт хийх гэрээнд гарын үсэг зурснаар Солонгосын хойгийн дайн намжсан билээ. Бие биенийхээ өөдөөс бууж шагайж байлдаж явсан хоёр үндэстэн өнөөдөр ч гэсэн бие биенээ муухай харсаар л байна. Дайны дараах бүтээн босголт аль алинд эрчимтэй өрнөсөн ч Хойд нь социализм байгуулж, Өмнөд нь дэлхийн эдийн засгийн тэргүүлэх орны нэг болжээ.


Нийгмийн байдал хүмүүсийн сэтгэлгээ, амидралын хэв маяг. Хүмүүсийн нийгмийн амидралын хэв маяг, хоорондын харилцаа нь найрсаг, тайван амгалан байдалд илүү дуртай. Бие биенээ хүндэтгэх, тэр дундаа ахмад хүнийг хүндэтгэхийг туйлын чухалд үздэг. Хамгийн дээд хүндэтгэлт үг хэллэгээрээ ярина. Найз нөхдийг дээдлэн залж хүндэтгэн үйлчилнэ. Зочиныг ёстой нэг дайлах шиг болно. Өөрийн эрүүл мэндийг байнга, чухалчлан анхаардаг. Зугаалж, жаргахын хажуугаар биеэ сайн чийрэгжүүлж, хөдөлгөөнтэй байхыг чухалчилна. Нэмэлт тэжээл болгож хэрэглэдэг мянга мянган төрлийн хоол, унд хэрэглэнэ.

Энгийн нүдээр харахад Солонгост шинэ маягийн орчин үеийн хороолол шиг их юм алга. Ийм их байшинтай юм чинь орон сууц хангалттай, байр хямд болов уу гэсэн чинь тийм биш юм. Шинэ орон сууцанд орох юмуу түрээслэх нь орчин үеийн солонгос гэр бүлийн нэг насны мөрөөдөл гэнэ. Өнөөдрийн орчин үеийн байшингийн цоож түлхүүр нь хурууны хээгээр онгойдог болтлоо хөгжжээ. Хэдий тийм ч гэр дотроо хуучин уламжлалт маягаараа амидрах сонирхолтой хүн олон, тэрэндээ дуртай, татами дээрээ унтсаар байна. Ихэнхи айл шалан дээр сууж хооллож байна. Харин байрууд нь хуучин солонгосын уламжлалт халаалт ондол маягаар шалнаасаа халж байна. Энэ нь голдуу сэрүүн хуурай нөхцөлд өсч өндийсөн монгол хүнд таардаггүй гэнэ. Байр түрээслэхэд заавал уридчилгаа барицаа мөнгө төлнө. Хоёр өрөө энгийн байр түрээслэхэд 10 мянган ам. доллар барицаа мөнгөнд тушаах ёстой. Энэ нь тухайн үеийн үл хөдлөх хөрөнгийн үнийн 30-80 хувьтай тэнцүү байх учиртай гэнэ. Ихэвчлэн байрлал, газраасаа шалтгаалах боловч дөрвөн өрөө орчин үеийн сууцны уридчилгаа барицаа мөнгө 150 мянган ам. доллар болж байна. Үүнийг солонгос хэлээр жеонсэ гэх бөгөөд харин сүүлийн үед байрны эзэд үүнийг хямдруулах, эсвэл сар сард нь буцааж авахгүйгээр мөнгө төлж байх волсэ гэдэг шинэ системд нэвтэрч эхлээд байгаа гэнэ. Харин нэг авах юм нь байрын сарын төлбөр үнэ нь харицангуй хямд юм байна. Эцэг хүн гэрийн эзэн, мөнгө олно, олон таван ажилд оролцохгүй, гэрийн ажил хийхгүй, хүүхэд авахгүй. Эцэг эхүүд хүүхдүүдийнхээ боловсролд адилхан маш их анхаарч санаа тавиж байна. Ерөнхий боловсролын сургалтын чанар төвшин тэдний санасанд хүрэхгүй байгаа учир мөнгөтэй эцэг эх хичээлээс гадуур өндөр үнэтэй багш нар хөлслөж заалгаж байхад ядуу эцэг эх хүүхдүүддээ найдаад л орхиж байна. Их дээд сургуульд элсэх нь сурахаас түмэн хувь хэцүү гэнэ. Хэтрүүлж хэлсэн хүнд их сургууль бол дөрвөн жилийн амралт гэнэ. Их сургуульд элсэх шалгалт давсан хүүхэд бол тэнгэрийн умдаг атгасанд тооцогдож эрх дураараа жаргадаг юм байхаа.
Цэргийн алба гурван жил. Хэнбугай ч байсан заавал хаана. Хэний хүүхэд, банкинд хэдэн цаастай, ямар өмч хөрөнгөтэй байх нь хамаагүй. Харвардад сурч байсан ч ирж эх орноо хамгаалах эр цэргийн алба хаадаг сайхан хуультай юм байна.
Ерөнхий зах зээлийн хатуу нийгмийн дарамт шахалт маш ихтэй. Үүнтэй холбоотой, хар тамхи хэрэглэх, амиа хорлох үзэгдэл нийгэмд газар авсан. Сүүлийн үед нийгмийн дээд ангийн хүмүүс ийм зүйлд их автаж байгаа. Жишээ нь 2009 онд жүжигчин Ким Бү-сеон марижуана татаж байгаад баригдсан бол хуучин ерөнхийлөгч Ро Моо-хёон, Самсунгийн саятан Лий Ёон-Хёонг нар амиа хорложээ. 100 мянган хүн тутмаас 27 хүн амиа хорлож байгаа тул энэ үзүүлэлтээр дэлхийд “дээгүүр орж” байна.

Солонгосын соёл урлаг гайхамшигтай. Солонгосын Үндэсний ардын урлагын музей, Солонгосын Үндэсний ордон музей, Солонгосын орчин үеийн урлагийн музей, Гёонгжүгийн Үндэсний музей, Жинжүгийн Үндэсний музей, Солонгосын уламжлалт хөгжмийн музей, хөдөө аж ахуйн музей, Сөүлийн түүхийн музей гээд л Солонгост бараг музей шиг их юм байхгүй гэхэд болно.
Энэ удаа үзсэн музейнүүдээс хамгийн том нь Солонгосын Үндэсний музей байлаа. Энэ музейд нийтдээ 16,000 ховор нандин дурсгал тавигдсан гэнэ. Энэ нь ганц Солонгосын биш Азийн соёлын түүхтэй холбогдох нандин дурсгалуудаас ч багтаажээ. Орчин үеийн уран барилг архитектурын хийцийг өөртөө шингээсэн энэ агуу том байгууламжийг бүрэн үзэхэд нэлээд цаг хэрэгтэй юм билээ. Энэ ордон баруун, зүүн жигүүрт хуваагдах бөгөөд зүүн жигүүрт нь археологи, түүх, урлаг, уран зураг, азийн урлагийн бүтээл, хандивын зүйлийн 46 өрөө тасалгаа бүхий үзмэр үзэсгэлэн байдаг бол баруун жигүүрт нь номын сан, концертын болон кино театр, нүүдлийн үзэсгэлэн, бэлэг дурсгалын дэлгүүр, ресторан кафе төрлөөрөө төвхнөжээ. Үзмэрүүдээс хамгийн их сонирхол татсан нь Солонгосын 5000 жилийн түүхийг харуулсан аялал байлаа. Үүнийг бүрэн үзэе гэвэл хоёр цаг зарцуулна. Энэ музей нэг дэх өдрөөс бусад бүх өдөр ажиллана, үнэ төлбөргүй боловч орохдоо тасалбар авч орно.
Солонгост өөр нэг алдартай зүйлүүд бол ЮНЕСКО-гийн соёлын өвд бүртгэгдсэн гайхамшигт газрууд юм. Маний бие 2004 онд мянган жилийн түүхтэй Гёонгжү дэх Булгуксагийн сүм хийдийг үзээд гайхан биширч байж билээ. Энэ музей жилийн дөрвөн улирал ажиллана, үзэхэд том хүн 4000 вон төлнө. Ер нь бол Солонгосчууд өөрийн орны байгаль, түүх, соёлын олон зүйлийг нандигнан хадгалаж байгаагаас ЮНЕСКО-д бүртгүүлсэн дэлхийн соёлын өв 8, дэлхийн байгалийн өв 1, баримтат өв 6, эд бус өлгийн зүйл 3-ийг хямгадан хамгаалж хадгалж, үзүүлж, гайхуулж байна. Үүний нэлээд хэд нь Сөүллийн эргэн тойронд байгаа учир очиж үзэхэд их амархан. Цааш цаашид улам олон эд өлгийн зүйл бүртгүүлэн хүн төрөлхтөний соёлын өвийг хөгжүүлэх ирээдүй байгаа.

Өөр бидний зочилсон нэг газар бол Адмирал Юи Сун Шингийн булш байлаа. Тэрбээр 1545 оны дөрөвдүгээр сарын 28 нд Сөүлд төржээ. Тэрбээр 1592-1598 оны Японы дайны үед өмнөд гурван аймгийн цэргийн командлагч байсан бөгөөд яст мэлхий (turtle ship) маягийн байлдааны усан онгоц бүтээж Окпо, Тангпо, Тангхангпо, Хансандо, Пусан, Мёонгняан, Кокомдо зэрэг олон газар гарамгай байлдаж Японы хэдэн мянган усан онгоцыг устгасан цэргийн гарамгай удирдагч байжээ. Тэрбээр 54 насандаа Норяаны байлдаанд амь үрэгджээ. Түүний булшийг Асанкүний Кумсонг ууланд байгуулсан боловч Кванхаеын дэглэмийн үед Асанд шилжүүлжээ.


Дараагийн зочилсон газар Оеам тосгон юм. Солонгост хуучин цагийн байдлаар нь хадгалж үлдсэн иймэрхүү тосгон зөндөө бий. Энэ бол Чеунгчеон бүс нутгийн уламжлалт хулс, дэрсэн дээвэртэй байр, чулуун хана, цэцэрлэгийн цогц орон сууцны бүрдэл бөгөөд хамгийн гол нь одоо ч гэсэн тодорхой нөхцөлтэйгээр хүмүүс амидарч байгаагаараа онцлог юм. Эндээс Солонгосын эртний байшин барилгын ерөнхий байдал, хүмүүсийн хэрэглэж байсан эд өлгийн зүйл, ахуйн хэрэгсэлүүд, тавилга, сав суулга, тогоо шанага гээд бүхнийг харж үзэж болно. Өөрөөр хэлбэл 1600-аад оны үед амидарч байсан хүмүүсийн амидралыг харж үзнэ гэсэн үг.
Ваар сав. Солонгост ваар сав хийх техник Хятадаас мянга гаруй жилийн тэртээгээс дамжиж иржээ. Бүр аль Корёогийн үе буюу 918-1392 оны үед хийж байсан цайвар ногоон өнгийн ваар сав хийх урлаг дэлхийд алдарших хүртлээ хөгжсөн бөгөөд эртний зүйл цуглуулагчдын сан хөмрөгт заавал байдаг эд байна. Цагаан ваарны урлал Жосеон Улсын үе буюу 1392-1910 оны үед хөгжиж, дараа нь энэ урлаг дайны үе буюу 1950-иад онд Солонгосоос Япон руу шилжиж Японы ваарын урлагыг хөгжүүлэх гол нөхцөл болжээ.

Ёс заншил. Солонгост залуу дүү хүмүүс ахмад настныг хүндэтгэх нь бичигдээгүй хууль ажээ. Ерээд оны эхээр манай хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтож, анхны солонгос оюутан ирж сурсан нь МУИС-д миний шавь болж таарсан юм. Тэр үед би дөнгөж гуч хүрч байсан ч миний шавь 52 настай Кей Ро Йи гэж солонгос хүн ирлээ. Нас нь хэдий явсан ч багш шавийн ёсоор монгол хэл, соёл хичээн суралцаж, сайн яридаг, бичдэг болсон төдийгүй сүүлдээ авгай хүүхдээ ч Монголд авчиран сууришсан тэр хүнтэй хаа таарсан бүх солонгосчууд том бага гэлтгүй дор мэхийн хүндэтгэж байхыг нь хараад би албан тушаалыг нь хүндэтгэж байгаа байх гэж бодсон чинь харин нас нь байж билээ. Өөр нэг сонин юм бол солонгосчууд хүний нас сүүдэр, ямар хамаатан садан болохыг шулуун шууд асуудаг “дутагдалтай” улс байна. Харин үүнд “үнэн” хариулт хэлэхгүй байж болох гэнэ.

Солонгос хүний нэрийн учир. Солонгос хүн бүр бараг Ким нэртэй юм шиг ойлголт манайхны дунд байдаг. Энэ нь аргагүй юм. Учир нь Солонгос хүний нэр бол цөөхөн овгийн нэрт хуваагдах бөгөөд хүн амын нэрийн 21 хувь нь Ким, 14 хувь нь Лий буюу Йи, 8 хувь нь Парк, үлдсэн хувь нь Чой, Жеонг буюу Чүнг, Хан, Лим овогт хуваагддаг байна. Монгол нэр шиг овгийн нэр эхэндээ өөрийн авсан нэр нь ардаа явна. Солонгос эмэгтэйчүүд гэрлэсний дараа нөхрийнхөө нэрийг авахгүй харин хүүхдүүд нь аавынхаа овгийн нэрээр дуудуулах ёс жаягтай ажээ.

Орчин үеийн гэрлэлт. Өнөөдрийн солонгос хурим уламжлалт эртний ёслолт хуримаасаа их л өөр болжээ. Орчин үеийн барууны маягаар хувцасласан залуус томоохон зочид буудал, сүмд ёслол үйлдэх нь ихэссэн байна. Харин тэр газраа тусгай өрөөнд солонгос үндэсний хувцас хэрэглэлээ түр зуур бараг зураг авахуулах төдийд өмсөж зүүн хуримын ёслол үйлдэх нь элбэг болжээ. Гэрлэсэн дараа салалт их байна. Орчин үеийн солонгос эмэгтэй хуучны сайн гэрийн авгай, ээж гэдэг ойлголтоос татгалзаж байгаа гэнэ.2009 онд нийт ажиллагсадын 40 хувь нь эмэгтэйчүүд байсан бол эдийн засгийн хямралаас болж ажлаас халагдсан хүмүүсийн 80 хувь нь эмэгтэйчүүд байжээ.

Ханбок буюу үндэсний хувцас. Солонгос хүний мянга мянган он жилүүдэд өмсөж ирсэн уламжлалт хувцасыг ханбок гэдэг аж. Ханбок өмссөн Солонгос эмэгтэй маш үзэсгэлэнтэй сайхан харагдана. Ер нь аливаа үндэсний хувцас тухайн үндэстэндээ их зохисон байдаг, учир нь олон зуун жилийн туршлага шалгарлаар бий болсон зүйл гэдэг талаасаа шүү дээ. Зуун жилийн өмнө барууны хувцас орж ирэхээс өмнө эмэгтэйчүүдийн өдөр тутмын хувцас нь ханбок байжээ. Эрэгтэйчүүд нь жеогори буюу солонгос хүрэмийг бажи гээч өмдтэй хослуулан өмсөх бөгөөд эмэгтэйчүүд нь харин чима хэмээх банзал дээр өмсдөг байна. Харин орчин үед ханбокийг зөвхөн хурим найр, цагаан сар, талархалын өдөр зэрэг тусгай баяр ёслолын үеэр өмсдөг ёслолын хувцас болгожээ.

Ондол. Солонгосын уламжлалт орон сууцанд ямар ч зориулалалтаар хэрэглэж болох боломжтой өрөө бий. Хэрэв ширээ сандал, ор дэвсгэр хэрэгтэй бол оруулж тавиж болдог, гал тогооны зориулалтаар ч хэрэглэж болдог өрөөг байх ажээ. Ихэнхи хүмүүс ор хэрэглэхгүйгээр зузаан матрас дээр унтаж, сууж хооллож болдог. Иймэрхүү шалнаасаа халдаг системтэй байрыг ондол гэдэг байна. Манайхаар бол бараг гэр юм даа. Солонгосын ихэнхи хоолны газар завилан сууж хооллох зориулалттай бөгөөд манайхан шиг гэдэсжсэн улсад энэ мөн хүнд асуудал байнаа.

Хоолны соёл. Солонгос хоол ундны соёлоор дэлхийд гайхагдана. Маш олон төрлийн ногоо ургамал голдуу, калори багатай, халуун голдуу хоол иддэг улс. Манайхан солонгос кино үзсээр байгаад бүгдээрээ ерөнхий баримжаатай болсон гэхэд болно. Бас Улаанбаатарт байгаа солонгос хоолны газрууд байна. Кимчи жигид дуртай хүн ямар олон болж байнаа.

Цайны соёл. Солонгост ногоон цай анх Шиллагийн вант улсын Сеондеок хааны үед нэвтэрчээ. Цай хүнийг биеийг илааршуулж, ухааныг цэлмээнэ гэж солонгосчууд үздэг байна. Тийм учраас есөн зүйлийн цай хийж уудаг ард түмэн. Горёо Улсын үе (918-1392) –ээс буддийн шашин дэлгэрэх үеэс энэ арал дээр дадо буюу цайны ёслол үүсч хөгжин, цай бэлтгэх, хийх, барих, уух нарийн ёс тогтсон байна. Орчин үед маш олон төрлийн зүйлээр цай хийж болох боловч хамгийн түгээмэл хэрэглэж байгаа нь инсамча буюу хүн орхоодойтой цай, нокча буюу ногоон цай, юүжача буюу ситрон цай, саенггангча буюу гаатай цай, омижача буюу таван тансаг цай зэрэг болой. Солонгосчууд гэртээ будааны цай буюу борича, эрдэнэ шишийн цай буюу оксусуча, геолмеонгжача буюу жимсний цай бэлтгэж уудаг байна.

Гимжанг. Гимжанг гээч Солонгосын өвлийн нөөц кимчи бэлтгэх уламжлалт арга юм. Монголчууд хаварт зориулж өвлөөс махаа борцолдог шиг өвлийн улиралд ногоо цагаа ургах нь тааруу учир солонгосчууд өвөл идэх кимчигээ намар нөөцөлж авдаг байна. Улаан чинжүүг 17 дугаар зууны үеэс Европоос Солонгост дэлгэрүүлснээр кимчи хийх үүд хаалга нээгджээ. Одоогийн байдлаар газар нутаг, ургамал ногоо, орц найрлагаасаа хамаараад 160 төрлийн кимчи байдаг гэж нэг солонгос нөхөр хэллээ. Тэр битгий хэл кимчиний музей байгуулсан байна. Энд кимчи хэзээнээс хийж эхлэсэн, яаж хийж, нөөцлөж хадгалдаг, ямар сав суулга хэрэглэдэг, кимчиний төрөл зүйлийн тухай дэлгэн үзүүлсэн байдаг гэнэ. Солонгос хоолны ширээг кимчигүйгээр төсөөлөхийн аргагүй. Ганц солонгос биш дэлхийн олон оронд идэж сурч байгаа төдийгүй хэдэн жил Солонгост ажилласан монголчууд ч кимчигүй хоол явахаа байжээ гэх нь олширсоор байна.

Хил гааль, гадныхан. Солонгост жилд 8 сая гадаадынхан жуулчлалаар зочилдог бөгөөд энэ тоо жил тутам арван хувиар өсөж байна. Үүний 60 шахам хувь нь Япон, Хятадууд байдаг гэнэ. Улс орны хэмжээнд жилд гурван сая япон, нэг сая гаран хятад жуулчин авна гэдэг бол үнэхээр том ажил шүү. Манайд бол жилдээ чүү чай 200 мянга жаахан гаран ирж байгаа байх. Их монгол улсын 800 жилээр нэг удаа 400 мянга хүрсэн гэдэг. “Visit Korea Year 2010-2012” хэмээх гурван жилийн аяны хүрээнд жуулчдын тоо энэ жилээс 8.3 саяд хүрч аялал жуулчлалын бизнес урд өмнө байгаагүй амжилтанд хүрнэ гэж төсөөлж байна. Жуулчлалын орлогоос олох ашиг 10 миллиард долларт хүрч аялал жуулчлалаар тэргүүлэх дэлхийн магнай хорин орны жагсаалтад багтана гэж эд тооцоолж байна. Мөн энэ хүрээнд томоохон арга хэмжээнүүдийг эх орондоо зохион байгуулж 2011 онд Даегүгийн Дэлхийн хөнгөн Атлетикийн аварга шалгаруулах тэмцээн, 2012 онд Ёосү Експо зохион байгуулахаар эрчимтэй бэлтгэж байна.
Гадны мөнгө зоостой жуулчдын хувьд Солонгосын хил гааль харицангуй хүнд суртал багатай, боловсон соёлтой үйлчилгээтэй боловч ажил, мөнгөний мөр хөөж ирж байгаа гадныхан болон монголчуудын хувьд эдний хилээр нэвтрэх гэдэг ёстой том даваа толгойны өвчин аж. МИАТ, КАЛ-ын онгоцоор очсон бараг бүх но-той гэж үзсэн монголчуудыг “түр саатуулах цонхгүй өрөөнд” (манайхан харанхуй өрөө гэж нэрлэдэг юм байна) оруулан хүлээлгэж нэг нэгээр нь дуудан ярилцлага авна. За бүгдээрээ тийшээ явна аа гэх захирангуй дуутай хилийн офицерийг дагаж яваа монголчуудаа харахад үнэхээр өрөвдмөөр. За одоо яадаг бол буцаж балрах нь дээ гэсэн айдас хүний болгоны нүдэнд тод, нүүрэнд ил. Аргагүй шүү дээ гуйхыг нь гуйж, хахуулидахыг хахуулдаж, өгдөг юманд нь хамаг байдгаа тавиад ирж байгаа улсад хил дээрээс нь буцвал ядаж л нэрэнд муухай гэж бодох захын хэрэг. Харин ч бусад хөгжингүй орны хил гаалийг бодвол Солонгосын хилийн шалган нэвтрүүлэх харицангуй гайгүй байна одоохондоо. Гайгүй гэдэг нь одоогоор хурууны хээ авахгүй байна. Гэвч компьтер мэдээллийн сүлжээ бол нарийн ажиллаж байгаа. Манайхан шиг янз бүрийн юм хийдэг улст хурууны хээ авдаг болоогүй байхад янз бүрийн байх боломжтой л гэсэн үг. Солонгост хуурамч бичиг баримт, паспортоор нэвтрэхийг завдах хүн ганц монголчууд биш хятад, пакистан, филипин, иранууд мөн адил их үзэж алддаг гэнэ. Энэхүү хууль бус үйл ажиллагааг таслан зогсоохын тулд ирэх 8 дугаар сараас 17-гоос дээш насны хүн бүрийн хурууны хээ авах ажлыг эхлүүлэх бөгөөд хурууны хээ авдаг тоног төхөөрөмж хилийн бүх боомтод суурилуулахад Хууль зүйн яам нь төсвөөс 2.5 миллиард вон буюу 2.2 сая ам.доллар гаргах ёстой гэж үзэж байна. Энэ хэрэгжээд эхлэвэл монголчуудын хүний болон хуурамч паспортоор явдаг хөг нь өнгөрөх юм. Сүүлийн жилүүдэд 2000 орчим гадаадынхан хөөгдөх буюу эргэж орж ирэх эрхгүй болсон ч хурууны хээ, биометрик датаг аваагүй байхад өөр нэр, бусдын паспортоор орж ирэх магадлал өндөр байсаар байгаа гэнэ. Үүнд манай нөхдүүд ч тууж л яваа байх. Монголд хээл хахууль, танил тал, найз нөхдийн харицаа хүчтэй "хөгжсөн" тул өөр хүний нэрээр паспорт авах нь амархан зүйл байдаг байна. Эсвэл өмнө нь өөр хүний нэрээр ороод баригдаж оччихоод буцаад аймаар солонгос хэлтэй нөхөр жинхэнэ нэрээрээ паспорт авч орж ирсэн хүмүүс зөндөө бий гэнэ.


Энэ хаврын том сенсааци. Биднийг очих үед ойрын жилүүдэд гараагүй нэг том сенсааци дэгдсэн нь далайн цэргийн усан онгоц дэлбэрсэн явдал байна. Энэ үйл явдлыг Солонгосын телевизүүдээр өдөр шөнөгүй нэвтрүүлж байлаа. 1945 онд Японы колоноос чөлөөлөгдсөнөөс хойш гарч байгаа анхны томоохон осол болж байгаа юм байна. Живсэн хөлөг онгоц 88 метр урт, 10 метрийн өргөнтэй, 1989 оноос эхлэн цэргийн үйлчилгээнд гарсан хөлөг онгоц юм байна. Тухайн үед онгоцон дээр ажиллаж байсан 104 цэргийн албан хаагчаас 58-ийг нь аварч чадсан байна.

Монгол Солонгосын харилцаа. Монгол Солонгосын харилцаа нэн эртний угтай. МЭ 995 онд буюу Курео улсын Сонг Жунг хааны үед 10 солонгос оюутныг монголд сургахаар томилсон, 1219 онд Монгол газраас тус улсын хэл, соёлыг сургахаар оюутан илгээж байснаар хоёр орны харилцаа эхлэсэн гэж сонсвол 1000 гаруй жилийн түүх ярих нь. Монгол Солонгосын хооронд 1990 оны 3 дугаар сарын 26 ны өдөр дипломат харилцаа тогтоож байснаас хойш хорин жил өнгөрчээ. Энэ бол Азийн социалист гэгдэх орнуудаас анх удаа дипломат харилцаа тогтоосон түүх байлаа. Саяхан хорин жилийн ойд зориулсан олон улсын эрдэм шинжилгээний хурлыг Сөүл хотноо зохион байгуулж Монгол, солонгосын болон бусад орны олон эрдэмтэн мэргэд чуулж хуралдлаа.

Солонгосын Монгол судлал. Солонгосын монгол судлал их эртний уламжлалтай. Энэ тухай Сөүлийн Их Сургуулийн профессор Юү Вонсүү багштан тусгайлан судлаж илтгэл хэлэлцүүлжээ. Бүр Куреогийн үе буюу 990-1392 оноос эхлэсэн гэж үздэг юм байна. Лиао улсын үед үндэсний аюулгүй байдал, дипломатын шугмаар 20-иод залуучуудыг монгол хэл сургахаар илгээж байсан байна. 1218-1356 оны үед мөн монгол хэлтэй хүний хэрэг гарч засгийн газрын дэргэд монгол хэл зааж байсан түүх байна. Чоосоны үе буюу 1392-1910 онд Саёоквоны хүрээлэнд (1393-1894 оны үед) гадаадын дөрвөн хэл зааж байсанд хятад, япон, манж, монгол дөрөв багтсан бөгөөд
Энэ үед 278 хүн монгол хэл сурч, орчуулагч хэлмэрчийн шалгалт өгч батламж бичиг гардан авчээ. Түүх бичлэгийн хорь шахам ном бүртгэгдсэнээс Монг-о-но-гол дае, чоп-хае-монг-о, монгео-юү-хае, монг-хак-сам-сө зэрэг гурван чухал ном бидний үед эсэн мэнд ирсэн юм байна.
Дараагийн үе нь 1894-1948 оны хооронд бөгөөд энэ үед айхтар их судалгаа шинжилгээ хөгжөөгүй боловч 1920-иод оны сүүлээр монголын овоо болон солонгосын сонангданг гээчийг зэрэгцүүлэн судлаж байж. Үүний дараа 1949-1989 оныг хамруулсан бөгөөд түүх, хэлшинжлэл, аман зохиолын чиглэлээр голлон хөгжсөн байна. Энэ үед Солонгосын эрдэмтэд Монголын нууц товчоо, Алтан товч, Монгол олон нутгийн аялгуу, хөшөө, чулууны бичгийг голлон судласан байна. Монгол судлал бие даасан салбар болж хөгжсөнийг 1990-2008 он гэж үзсэн байна. Энэ үеэс Солонгос улсын хувьд Монгол (1990.03.26), Орос (1990.09.30), Хятад (1992.08.24) зэрэг социалист орнуудтай дипломат харилцаа тогтоож харилцааны шинэ нээлттэй үеийн түүх эхлэсэн байна. Солонгосын Монголч эрдэмтдийн судалгааны ажил хийх, бүтээлээ хэвлүүлэхэд Солонгосын Эрдэм шинжилгээний сан “Korean research Foundation” их тусласан бөгөөд 1990-2008 оны хооронд 500 орчим бүтээл хэвлүүлсэн байна. 1949-1989 оны хооронд 70 орчим бүтээл гарч байсантай зэрэгцүүлэн үзвэл энэ бол Солонгосын монгол судлалд гарсан том тэсрэлт гэж үзэж болох аж. Эдгээр судалгаа нь Монголчуудын эдийн засаг, хээл хахууль, ёс заншил, хөгжим урлаг зэрэг өргөн хүрээн хамарснаас гадна Улаанбаатар хотын бага сургуулийн 787 хүүхдийн шүдний бүтцийн зураг, 18-24 насны 138, 25-39 насны 70 эмэгтэйн биеийн хэлбэр хөгжлийг судласан бүтээлүүд хамгийн сонирхолтойд нь багтаж байна. Солонгосын Үндэсний монгол судлаач, монголч эрдэмтэн бий болох суурь 1990-ээд оноос тавигдаж гадаад, дотоодод олон эрдэмтэн монгол судлалаар зохиол бичиж, эрдмийн зэрэг хамгаалж, монгол хэл, соёлыг нутагт нь сурдаг болсон байна. Үүнд монгол судлал гагц судалгааны чиг хандлага байсангүй мөн алтай судлал, төв ази судлал, солонгос судлалтай хавсран судлах явдал ихэссэн байна. Энэ үед мөн Монголын эртний уран зохиолын дурсгал “Нууц товчооноос авахуулаад орчин үеийн “Тунгалаг Тамир” хүртэл орчуулагдан солонгос түмний мэлмийг мялаасан байна.
Данкүгийн их сургууль байгуулагдсанаасаа хойш 15 дахь жилийнхээ нүүрэн дээр буюу 1993 онд Чеонаны кампус дээрээ монгол судлалын салбар нээж, монгол хэлний ангид жил бүр 20-30 оюутны элсэлт авч эхлэжээ. Тэднээс 5 төгсөгч докторын зэрэг хамгаалсан бол хоёр монгол эрдэмтэн энэ сургуулиас докторын дипломоо гардан авсан байна. Одоогоор тус тэнхимд хоёр солонгос, хоёр монгол эрдэмтэн бүтэн орон тоонд ажиллаж байгаа бөгөөд мөн үүний зэрэгцээ Монгол Судлалын Хүрээлэн байгуулан солонгос, монголын эрдэмтэд эрдэм шинжилгээний төсөлт ажил амжилттай гүйцэтгэж байна. Мөн Сөүлийн их сургууль дээр монгол хэл зааж байна. Өнгөрсөн жилээс Хангук Гадаад судлалын их сургууль монгол хэлний анги нээж элсэлт авч эхлэсэн байна.Сургалтын зэрэгцээ монгол судлалаар томоохон эрдэм шинжилгээний төслүүд хэрэгжээд эхлэж байгаа юм байна.

Ашигласан хэрэглэгдэхүүн:
1 “Travelguide Korea” 2009
2 “Living as Foreigners in Korea” 03-28-2010, www.koreatimes.co.kr;
3 “Banking for Foreigners: Truth and Tricks Revealed: 02-19-2008, www.koreatimes.co.kr;
4 “Temporary Stay to be Counted as residence for Korean Citizinship” 05-06-2009, www.koreatimes.co.kr;
5 “Two Foreigners Fail in Escape Attempts From Airport” by park Si-soo, 08-12-2008; www.koreatimes.co.kr;
6 “Obtaining D8 Visa” by John Redmond, 02-12-2008; www.koreatimes.co.kr;
7 “Eight million foreigners visited korea in 2009” 12-23-2009, www.koreatimes.co.kr;
8 “Foreigners to Top 3.6 Million by 2020” by Kim Tae-jong; www.koreatimes.co.kr;
9 “Academic Tradition of Mongolian Studies in Korea”, Yu Wonsoo, Seoul National University, Institute for Mongolian Studies, Dankook University, 2008
10 “Navy Gearing Up to Salvage Sunken Ship” By Lee Tae-Hoon, Korea Times, April 5, 2010;
11 “Korea seeks law on industrial convergence” The Korea Herald, 27-28 March 2010;
12 “Per Capita Income Falls to 5-Year Low” By Lee Hyo-sik, The Korea Times, 27-28 March, 2010;
13 “Seoul Plans to Fingerprint Foreign Suspects From Aug.” By Park Si-soo, The Korea Times, April 5, 2010;
14 “Korea” Simon Richmond, Lonely Planet, 2009
15 “Солонгост байгаа Монголчууд” 16-08-2009; www.orloo.info/asia/korea;
16 “Солонгос ба Монгол сэтгэгдэл” Б.Цэнддоо, 2009; www.news.mn
17 “Би монгол хүн буюу Солонгос дахь монгол амидрал” Ж.Жаргалсайхан, 12-08-2009, www.orloo.com
18 “Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын эрчимтэй хөгжлийн түүхээс”, 17-08-2009; www.orloo.info/asia/korea/

Энэхүү материал нь Токиогийн Гадаад Судлалын Их Сургуулийн зочин профессор, МУИС-ийн дэд профессор, хэл шинжлэлийн ухааны доктор, Монгол судлаач, Монгол хэл бичгийн багш нарын үндэсний нийгэмлэгийн тэргүүн ЖАНЦАНГИЙН БАТ-ИРЭЭДҮЙ ахын бичлэг болно.

Дэлгэрэнгүй унших...